Θέματα & Απαντήσεις σε όλα τα άγνωστα κείμενα των πανελλαδικών στα αρχαία της Γ' Λυκείου (2000-2016)

Όλα τα άγνωστα κείμενα των πανελλαδικών στα αρχαία της γ΄ θεωρητικής

 (2000-2016)

 Θέματα 2016

Πλάτωνος Εὐθύδημος 289d8-290a4

Στο κείμενο που ακολουθεί εξετάζεται η σχέση της τέχνης των ρητόρων και των μάγων.

Ἱκανόν μοι δοκεῖς, ἔφην ἐγώ, τεκμήριον λέγειν, ὅτι οὐχ αὕτη ἐστὶν ἡ τῶν λογοποιῶν τέχνη, ἣν ἂν κτησάμενός τις εὐδαίμων εἴη. καίτοι ἐγὼ ᾤμην ἐνταῦθά που φανήσεσθαι τὴν ἐπιστήμην ἣν δὴ πάλαι ζητοῦμεν. καὶ γάρ μοι οἵ τε ἄνδρες αὐτοὶ οἱ λογοποιοί, ὅταν συγγένωμαι αὐτοῖς, ὑπέρσοφοι, ὦ Κλεινία, δοκοῦσιν εἶναι, καὶ αὐτὴ ἡ τέχνη αὐτῶν θεσπεσία τις καὶ ὑψηλή. καὶ μέντοι οὐδὲν θαυμαστόν· ἔστι γὰρ τῆς τῶν ἐπῳδῶν τέχνης μόριον μικρῷ τε ἐκείνης ὑποδεεστέρα. ἡ μὲν γὰρ τῶν ἐπῳδῶν ἔχεών τε καὶ φαλαγγίων καὶ σκορπίων καὶ τῶν ἄλλων θηρίων τε καὶ νόσων κήλησίς ἐστιν, ἡ δὲ δικαστῶν τε καὶ ἐκκλησιαστῶν καὶ τῶν ἄλλων ὄχλων κήλησίς τε καὶ παραμυθία τυγχάνει οὖσα·[…].

ὁ ἐπῳδὸς: ο μάγος

ἡ κήλησις: γήτεμα, γοητεία, σαγήνη

Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του κειμένου.

Μονάδες 20

Γ2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

ἔφην: το δεύτερο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού προστακτικής ενεστώτα

κτησάμενος: το δεύτερο πρόσωπο ενικού αριθμού οριστικής παρατατικού στη φωνή που βρίσκεται

τις: τη γενική πληθυντικού αριθμού θηλυκού γένους

εὐδαίμων: την κλητική ενικού αριθμού θηλυκού γένους

ᾤμην: το τρίτο πρόσωπο ενικού αριθμού οριστικής αορίστου παθητικής φωνής

φανήσεσθαι: το τρίτο πρόσωπο ενικού αριθμού προστακτικής παρακειμένου στην ίδια φωνή

πάλαι: τον συγκριτικό βαθμό

κήλησις: την κλητική ενικού αριθμού

τυγχάνει: το τρίτο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού ευκτικής β΄ αορίστου στην ίδια φωνή

οὖσα: τον ίδιο τύπο στη δοτική πληθυντικού αριθμού του μέλλοντα.

Μονάδες 10

Γ3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:

μοι (το πρώτο του κειμένου), εὐδαίμων, ἥν (το δεύτερο του κειμένου), ἐκείνης, οὖσα. μονάδες 5

Γ3.β. «κτησάμενος»: Να αναγνωριστεί το είδος της μετοχής (μονάδα 1), να αναλυθεί σε δευτερεύουσα πρόταση (μονάδες 2) και να αιτιολογηθεί η εκφορά της πρότασης που σχηματίζεται (μονάδες 2). μονάδες 5

Μονάδες 10

Απαντήσεις 2016

Γ1. Ενδεικτικές μεταφράσεις

Αρκετή απόδειξη, είπα εγώ, μου φαίνεται πως φέρνεις, ότι δεν είναι η τέχνη των λογοποιών που άμα την αποκτήση κανείς θα ήταν ευτυχισμένος. Αν και εγώ νόμιζα ότι εδώ κάπου θα παρουσιαζόταν η επιστήμη, που τόση ώρα ζητούμε. Γιατί και οι ίδιοι οι λογοποιοί, όταν τους συναναστρέφομαι, μου φαίνονται πως είναι υπέρσοφοι και η τέχνη τους πάλι μου φαίνεται θεϊκή και υπέροχη. Και δεν είναι καθόλου παράξενο τούτο· γιατί είναι μέρος της τέχνης εκείνων που γοητεύουν, λίγο κατώτερη όμως από την τέχνη των μάγων. Η τέχνη των μάγων είναι να μαγεύουν τα φίδια, τα σφαλάγκια, τους σκορπιούς και τα άλλα θεριά και τις αρρώστιες· των λογοποιών η τέχνη είναι να μαγεύουν και να μαλακώνουν τους δικαστές, κι αυτούς που πηγαίνουν στην εκκλησία του δήμου και τα άλλα πλήθη […]

Μτφρ. Β.Ν. Τατάκης

http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&t=501

Ο ρόλος και η χρήση της μεταβατικής παραγράφου

Η μεταβατική παράγραφος χρησιμοποιείται για τη σύνδεση των δυο ζητούμενων. Προσδίδει στο κείμενό μας συνοχή και εξασφαλίζει την ομαλή και αβίαστη ροή από το ένα θέμα της έκθεσης μας στο άλλο. Καλό είναι να αποτελείται από δυο μέρη. Αρχικά  το ανακεφαλαιωτικό-συμπερασματικό, το οποίο αναφέρεται σε όσα ειπώθηκαν στο Ζητούμενο 1 (Ζ1) και μάλιστα τα συνοψίζει. Το δεύτερο σκέλος της μεταβατικής παραγράφου ονομάζεται προεξαγγελτικό, όπου ο συντάκτης της έκθεσης προαναγγέλλει το επόμενο ζητούμενο (Ζ2). Έτσι προετοιμάζει τον αναγνώστη για όσα έπονται.  Αυτά τα δυο μέρη δεν είναι αναγκαστικά ίσα σε έκταση.

Παράδειγμα: Έστω ότι έχουμε μια έκθεση που ζητά τα αίτια του εθνικισμού και τους τρόπους αντιμετώπισης του. Καλό θα ήταν στην μεταβατική παράγραφο να αναφερθεί ο μαθητής πολύ συνοπτικά στις αιτίες που ανέφερε αναλυτικά στο πρώτο του ζητούμενο και στη συνέχεια να κάνει μια μνεία για αυτά που θα αναφέρει παρακάτω, δηλαδή για τους τρόπους αντιμετώπισης του εθνικισμού.

ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ -ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

Παρακάτω θα βρείτε τις απαντήσεις σε άσκηση του βιβλίου Αρχαία Ελληνικά Γ΄ Λυκείου (σελ. 191)
Ωστόσο σε αυτό το link : http://exchange.smarttech.com/details.html?id=61d7470e-6744-48a4-9770-5d7544d6e86c 
μπορείτε να δείτε την θεωρία του πλαγίου λόγου όπως την έχω ανεβάσει πολλά χρόνια πριν στον ιστότοπο δωρεάν ανταλλαγής εκπαιδευτικού υλικού της εταιρείας Smart με τους διαδραστικούς πίνακες.Είναι αρχείο σε μορφή notebook, το λογισμικό δλδ του διαδραστικού πίνακα.  Εάν δεν θέλετε να κατεβάσετε το λογισμικό notebook 11(ή και πιο πρόσφατη έκδοση) για να δείτε το αρχείο, απλώς πατήστε την επιλογήΆνοιγμα σε SMART Notebook Express  
και θα ανοίξει το αρχείο με flash. Δεν είναι τόσο δύσκολο όσο ακούγεται... :) 
Παρακαλώ συγχωρέστε με για τον τονισμό, ο οποίος όπως θα παρατηρήσετε είναι σχεδόν ανύπαρκτος. 

Επανάληψη Πολιτικά, Αριστοτέλους

Επανάληψη

Πολιτικά, Αριστοτέλους

ΕΝΟΤΗΤΑ 11^η

·                 Πόλις : είναι μια μορφή ανώτερης κοινωνικής συνύπαρξης («ἡ πασῶν κυριωτάτη»), που εμπεριέχει όλες τις άλλες («πάσας περιέχουσα τὰς ἄλλας»), και αποβλέπει στο ανώτερο από όλα τα αγαθά («τοῦ κυριωτάτου πάντων»). Είναι δε «ἡ κοινωνία ἡ πολιτική».Στον ορισμό αυτό μπορούμε να διακρίνουμε το προσεχές γένος (genus proximum) της έννοιας «πόλις» και την ειδοποιό διαφορά της (specifica differentia). Συγκεκριμένα, το προσεχές της γένος, δηλαδή η ευρύτερη κατηγορία στην οποία εντάσσεται η έννοια, είναι ο όρος «κοινωνία» («κοινωνίαν τινα οὖσαν»), ενώ η ειδοποιός διαφορά της, δηλαδή το ιδιαίτερο εκείνο γνώρισμα που τη διαφοροποιεί από τις όμοιές της έννοιες, είναι το αγαθό στο οποίο αποβλέπει. Ειδικότερα, το αγαθό στο οποίο αποβλέπει, που είναι η ευδαιμονία των πολιτών, είναι το ανώτερο από όλα τα αγαθά των άλλων κοινωνιών και μ’ αυτό η «πόλις» επιδιώκει το συμφέρον του συνόλου των πολιτών.

·                 Κοινωνία : με τον όρο αυτό νοείται μια ομάδα ανθρώπων που συνυπάρχουν και συνεργάζονται αποβλέποντας –η καθεμιά ξεχωριστά– στην επίτευξη ενός κοινού για τα μέλη της σκοπού, ενός επιμέρους συμφέροντος.

·                 Κυριώτατον πάντων ἀγαθόν : Η ανωτερότητα αυτού του αγαθού αποδεικνύει και την ανωτερότητα της ίδιας της πόλης έναντι των άλλων κοινωνιών. Με άλλα λόγια, εφόσον η πόλη είναι η «κυριωτάτη» όλων των κοινωνιών, και το αγαθό στο οποίο στοχεύει είναι το «κυριώτατον» όλων των άλλων αγαθών, δηλαδή τηνεὐδαιμονία. Ο άνθρωπος δηλαδή θα κατακτήσει με τις ηθικές ενέργειές του τόσο την ατομική ευδαιμονία όσο και την ευδαιμονία μέσα στα πλαίσια της πόλης συνυπάρχοντας αρμονικά με τους άλλους πολίτες και ενεργώντας ως πολίτης.

·                 Η τελεολογία της έννοιας «πόλις» : η πολιτική κοινωνία, όπως και κάθε κοινωνική ομάδα, συστάθηκε και υπάρχει για να επιτύχει έναν στόχο. Ο στόχος μάλιστα της πολιτικής κοινωνίας είναι ο ανώτερος, η ευδαιμονία όλων των πολιτών της.

·                 1ος Παραγωγικός  Συλλογισμός  :

1η προκείμενη: κάθε κοινωνία – μορφή κοινωνικής συνύπαρξης αποβλέπει σε ένα αγαθό «πᾶσαν κοινωνίαν ἀγαθοῦ τινος ἕνεκεν συνεστηκυῖαν»

2η προκείμενη: η πόλη-κράτος είναι μια κοινωνία – μορφή κοινωνικής συνύπαρξης  «πᾶσαν πόλιν ὁρῶμεν κοινωνίαν τινὰ οὖσαν»

·                 Συμπέρασμα: η πόλη-κράτος αποβλέπει σε ένα αγαθό «πᾶσαι μὲν ἀγαθοῦ τινος στοχάζονται».

·                 2ος Παραγωγικός Συλλογισμός :

1η προκείμενη: κάθε κοινωνία – μορφή κοινωνικής συνύπαρξης αποβλέπει σε ένα αγαθό «πᾶσαν κοινωνίαν ἀγαθοῦ τινος ἕνεκεν συνεστηκυῖαν»

2η προκείμενη: η πόλη-κράτος είναι ανώτερη μορφή κοινωνικής συνύπαρξης, γιατί εμπεριέχει όλες τις άλλες μορφές κοινωνίας «ἡ πασῶν κυριωτάτη καὶ πᾶσας περιέχουσα τὰς ἄλλας»

Συμπέρασμα: η πόλη-κράτος αποβλέπει στο ανώτερο από όλα τα αγαθά
«τοῦ κυριωτάτου πάντων»

ΕΝΟΤΗΤΑ 12^η

·                      Οι μικρότερες κοινωνίες που απαρτίζουν την πόλη :

Οικογένεια : («ὁ οἶκος, ἡ οἰκία»), η οποία ήταν το αποτέλεσμα της φυσικής αναγκαιότητας, του φυσικού «συνδυασμού» του άρρενος και του θήλεος. Σκοπός της ήταν η ικανοποίηση των καθημερινών βιοτικών αναγκών του ανθρώπου (ένστικτο αυτοσυντήρησης) και η διαιώνιση του είδους (ένστικτο αναπαραγωγής).

το χωριό («ἡ κώμη»), η κοινωνία που σχηματίστηκε με φυσική εξέλιξη από «πλείονας οἰκίας», από πολλές δηλαδή οικογένειες. Σκοπός της ήταν η ικανοποίηση αναγκών ανώτερων από τις καθημερινές. Τέτοιες ήταν η ανάγκη για την προστασία από κινδύνους ή επιθέσεις, αλλά και οι υψηλότερες, πνευματικότερες ανάγκες του, όπως για παράδειγμα η ανάγκη για λατρεία του θείου ή για απόδοση δικαιοσύνης.

·                 η πόλη («ἡ πόλις»), η οποία αποτελούσε υψηλότερο και ανώτερο τύπο κοινωνίας, γιατί σχηματίστηκε από τη συνένωση περισσότερων χωριών, συνεπώς και οικογενειών. Ήταν δηλαδή φυσική εξέλιξη και ανάπτυξη αυτών των πρώτων μορφών κοινωνίας, το «τέλος» αυτών, η ολοκληρωμένη, τέλεια κοινωνία, η οποία ικανοποιούσε τις ηθικές ανάγκες του ανθρώπου. Σκοπός της ήταν όχι μόνο το «ζῆν», η επιβίωση, που και η «κώμη» επεδίωκε και εξασφάλιζε, αλλά το «εὖ ζῆν», δηλαδή η ευδαιμονία, και το υπέρτατο αγαθό της αυτάρκειας.

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ - Α' ΛΥΚΕΙΟΥ | Κείμενο – Μετάφραση 71-74

ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ - Α' ΛΥΚΕΙΟΥ

Κείμενο – Μετάφραση 71-74

[71.1] Δράσαντες δὲ τοῦτο καὶ ξυγκαλέσαντες Κερκυραίους εἶπον ὅτι ταῦτα καὶ βέλτιστα εἴη καὶ ἥκιστ᾽ ἂν δουλωθεῖεν ὑπ᾽ Ἀθηναίων, τό τε λοιπὸν μηδετέρους δέχεσθαι ἀλλ᾽ ἢ μιᾷ νηὶ ἡσυχάζοντας, τὸ δὲ πλέον πολέμιον ἡγεῖσθαι. Ὡς δὲ εἶπον, καὶ ἐπικυρῶσαι ἠνάγκασαν τὴν γνώμην. [2] Πέμπουσι δὲ καὶ ἐς τὰς Ἀθήνας εὐθὺς πρέσβεις περί τε τῶν πεπραγμένων διδάξοντας ὡς ξυνέφερε καὶ τοὺς ἐκεῖ καταπεφευγότας πείσοντας μηδὲν ἀνεπιτήδειον πράσσειν, ὅπως μή τις ἐπιστροφὴ γένηται.

Αφού έκαναν αυτό, συγκάλεσαν τον λαό της Κέρκυρας και είπαν πως αυτό που έγινε ήταν το καλύτερο και ότι τώρα πια ήταν ελάχιστος ο φόβος να υποδουλωθούν από τους Αθηναίους, κι από δω και μπρος να μείνουν ουδέτεροι και να μη δέχονται κανέναν από τους δύο, παρά μόνο αν έρχονται μ’ ένα καράβι, οποιαδήποτε όμως μεγαλύτερη δύναμη να τη θεωρούν εχθρική. Αυτά πρότειναν κι ανάγκασαν τον λαό να τα επικυρώσει. Έστειλαν αμέσως πρέσβεις στην Αθήνα για να εξηγήσουν όσο το δυνατόν καλύτερα τα όσα είχαν συμβεί και για να πείσουν όσους Κερκυραίους είχαν καταφύγει εκεί, να μην κινηθούν εχθρικά, κι αυτό επειδή φοβόνταν αντεπανάσταση.

[72.1] Ἐλθόντων δὲ οἱ Ἀθηναῖοι τούς τε πρέσβεις ὡς νεωτερίζοντας ξυλλαβόντες, καὶ ὅσους ἔπεισαν, κατέθεντο ἐς Αἴγιναν.

[2] Ἐν δὲ τούτῳ τῶν Κερκυραίων οἱ ἔχοντες τὰ πράγματα ἐλθούσης τριήρους Κορινθίας καὶ Λακεδαιμονίων πρέσβεων ἐπιτίθενται τῷ δήμῳ, καὶ μαχόμενοι ἐνίκησαν. [3] Ἀφικομένης δὲ νυκτὸς ὁ μὲν δῆμος ἐς τὴν ἀκρόπολιν καὶ τὰ μετέωρα τῆς πόλεως καταφεύγει καὶ αὐτοῦ ξυλλεγεὶς ἱδρύθη, καὶ τὸν Ὑλλαϊκὸν λιμένα εἶχον· οἱ δὲ τήν τε ἀγορὰν κατέλαβον, οὗπερ οἱ πολλοὶ ᾤκουν αὐτῶν, καὶ τὸν λιμένα τὸν πρὸς αὐτῇ καὶ πρὸς τὴν ἤπειρον.