Θέματα & Απαντήσεις σε όλα τα άγνωστα κείμενα των πανελλαδικών στα αρχαία της Γ' Λυκείου (2000-2016)

Όλα τα άγνωστα κείμενα των πανελλαδικών στα αρχαία της γ΄ θεωρητικής

 (2000-2016)

 Θέματα 2016

Πλάτωνος Εὐθύδημος 289d8-290a4

Στο κείμενο που ακολουθεί εξετάζεται η σχέση της τέχνης των ρητόρων και των μάγων.

Ἱκανόν μοι δοκεῖς, ἔφην ἐγώ, τεκμήριον λέγειν, ὅτι οὐχ αὕτη ἐστὶν ἡ τῶν λογοποιῶν τέχνη, ἣν ἂν κτησάμενός τις εὐδαίμων εἴη. καίτοι ἐγὼ ᾤμην ἐνταῦθά που φανήσεσθαι τὴν ἐπιστήμην ἣν δὴ πάλαι ζητοῦμεν. καὶ γάρ μοι οἵ τε ἄνδρες αὐτοὶ οἱ λογοποιοί, ὅταν συγγένωμαι αὐτοῖς, ὑπέρσοφοι, ὦ Κλεινία, δοκοῦσιν εἶναι, καὶ αὐτὴ ἡ τέχνη αὐτῶν θεσπεσία τις καὶ ὑψηλή. καὶ μέντοι οὐδὲν θαυμαστόν· ἔστι γὰρ τῆς τῶν ἐπῳδῶν τέχνης μόριον μικρῷ τε ἐκείνης ὑποδεεστέρα. ἡ μὲν γὰρ τῶν ἐπῳδῶν ἔχεών τε καὶ φαλαγγίων καὶ σκορπίων καὶ τῶν ἄλλων θηρίων τε καὶ νόσων κήλησίς ἐστιν, ἡ δὲ δικαστῶν τε καὶ ἐκκλησιαστῶν καὶ τῶν ἄλλων ὄχλων κήλησίς τε καὶ παραμυθία τυγχάνει οὖσα·[…].

ὁ ἐπῳδὸς: ο μάγος

ἡ κήλησις: γήτεμα, γοητεία, σαγήνη

Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του κειμένου.

Μονάδες 20

Γ2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

ἔφην: το δεύτερο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού προστακτικής ενεστώτα

κτησάμενος: το δεύτερο πρόσωπο ενικού αριθμού οριστικής παρατατικού στη φωνή που βρίσκεται

τις: τη γενική πληθυντικού αριθμού θηλυκού γένους

εὐδαίμων: την κλητική ενικού αριθμού θηλυκού γένους

ᾤμην: το τρίτο πρόσωπο ενικού αριθμού οριστικής αορίστου παθητικής φωνής

φανήσεσθαι: το τρίτο πρόσωπο ενικού αριθμού προστακτικής παρακειμένου στην ίδια φωνή

πάλαι: τον συγκριτικό βαθμό

κήλησις: την κλητική ενικού αριθμού

τυγχάνει: το τρίτο πρόσωπο πληθυντικού αριθμού ευκτικής β΄ αορίστου στην ίδια φωνή

οὖσα: τον ίδιο τύπο στη δοτική πληθυντικού αριθμού του μέλλοντα.

Μονάδες 10

Γ3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:

μοι (το πρώτο του κειμένου), εὐδαίμων, ἥν (το δεύτερο του κειμένου), ἐκείνης, οὖσα. μονάδες 5

Γ3.β. «κτησάμενος»: Να αναγνωριστεί το είδος της μετοχής (μονάδα 1), να αναλυθεί σε δευτερεύουσα πρόταση (μονάδες 2) και να αιτιολογηθεί η εκφορά της πρότασης που σχηματίζεται (μονάδες 2). μονάδες 5

Μονάδες 10

Απαντήσεις 2016

Γ1. Ενδεικτικές μεταφράσεις

Αρκετή απόδειξη, είπα εγώ, μου φαίνεται πως φέρνεις, ότι δεν είναι η τέχνη των λογοποιών που άμα την αποκτήση κανείς θα ήταν ευτυχισμένος. Αν και εγώ νόμιζα ότι εδώ κάπου θα παρουσιαζόταν η επιστήμη, που τόση ώρα ζητούμε. Γιατί και οι ίδιοι οι λογοποιοί, όταν τους συναναστρέφομαι, μου φαίνονται πως είναι υπέρσοφοι και η τέχνη τους πάλι μου φαίνεται θεϊκή και υπέροχη. Και δεν είναι καθόλου παράξενο τούτο· γιατί είναι μέρος της τέχνης εκείνων που γοητεύουν, λίγο κατώτερη όμως από την τέχνη των μάγων. Η τέχνη των μάγων είναι να μαγεύουν τα φίδια, τα σφαλάγκια, τους σκορπιούς και τα άλλα θεριά και τις αρρώστιες· των λογοποιών η τέχνη είναι να μαγεύουν και να μαλακώνουν τους δικαστές, κι αυτούς που πηγαίνουν στην εκκλησία του δήμου και τα άλλα πλήθη […]

Μτφρ. Β.Ν. Τατάκης

http://www.greek-language.gr/greekLang/ancient_greek/tools/corpora/anthology/content.html?m=1&t=501

Γ2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

ἔφην: φάτε

κτησάμενος: ἐκτῶ

τις: τινῶν

εὐδαίμων: (ὦ) εὔδαιμον

ᾤμην: ᾠήθη

φανήσεσθαι: πεφάνθω/πεφηνὼς ἔστω

πάλαι: παλαίτερον

κήλησις: (ὦ) κήλησι

τυγχάνει: τύχοιεν

οὖσα: ἐσομέναις

Γ3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:

μοι (το πρώτο του κειμένου): δοτική προσωπική, κρίνοντος προσώπου στο ρ. «δοκεῖς»

εὐδαίμων: κατηγορούμενο στο «τις» με συνδετικό ρ. «ἄν εἴη»

ἥν (το δεύτερο του κειμένου): αντικείμενο στο ρ. «ζητοῦμεν»

ἐκείνης: γενική συγκριτική, δευτερος όρος σύγκρισης στο συγκριτικό «ὑποδεεστέρα»

οὖσα: κατηγορηματική μετοχή από το ρ, «τυγχάνει»

Γ3.β. «κτησάμενος»: υποθετική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο του ρ. «τις»

Σχηματίζει λανθάνοντα υποθετικό λόγο, που δηλώνει απλή σκέψη (ή και προσδοκώμενο κατά άλλη εκδοχή)

υπόθεση: εἴ τις ἥν κτήσαιτο (ευκτική)

απόδοση: εὐδαίμων ἄν εἴη (δυνητική ευκτική)

 Θέματα 2015

Θουκυδίδου Ἱστορίαι Α. 15. 1-2 (εκδ. Teubner)

Τά μὲν οὖν ναυτικὰ τῶν Ἑλλήνων τοιαῦτα ἦν, τά τε παλαιὰ καὶ τὰ ὕστερον γενόμενα. ἰσχὺν δὲ περιεποιήσαντο ὅμως οὐκ ἐλαχίστην οἱ προσσχόντες αὐτοῖς χρημάτων τε προσόδῳ καὶ ἄλλων ἀρχῇ· ἐπιπλέοντες γὰρ τὰς νήσους κατεστρέφοντο, καὶ μάλιστα ὅσοι μὴ διαρκῆ εἶχον χώραν. κατὰ γῆν δὲ πόλεμος, ὅθεν τισὶ καὶ δύναμις παρεγένετο, οὐδεὶς ξυνέστη· πάντες δὲ ἦσαν, ὅσοι καὶ ἐγένοντο, πρὸς ὁμόρους τοὺς σφετέρους ἑκάστοις, καὶ ἐκδήμους στρατείας πολὺ ἀπὸ τῆς ἑαυτῶν ἐπ’ ἄλλων καταστροφῇ οὐκ ἐξῇσαν οἱ Ἕλληνες. οὐ γὰρ ξυνειστήκεσαν πρὸς τὰς μεγίστας πόλεις ὑπήκοοι, οὐδ’ αὖ αὐτοὶ ἀπὸ τῆς ἴσης κοινὰς στρατείας ἐποιοῦντο […].

ἐξῇσαν στρατείας: έκαναν εκστρατείες

Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του κειμένου.

Μονάδες 20

Γ2. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

ἦν: το τρίτο ενικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα

ἐλαχίστην: τη δοτική πληθυντικού του συγκριτικού βαθμού στο ίδιο γένος

προσσχόντες: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή

ἐπιπλέοντες: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή

κατεστρέφοντο: το τρίτο ενικό πρόσωπο προστακτικής παρακειμένου στην ίδια φωνή

μάλιστα: τον θετικό βαθμό

διαρκῆ: την κλητική ενικού του αρσενικού γένους

ἐκδήμους: τη δοτική πληθυντικού του θηλυκού γένους

οὐδείς: τη γενική ενικού του θηλυκού γένους

ἐξῇσαν: το απαρέμφατο του αορίστου β΄.

Μονάδες 10

Γ3.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων: τὰ ναυτικά, αὐτοῖς, ἄλλων (το πρώτο στο κείμενο), ἐπὶ καταστροφῇ, ὑπήκοοι.

(μονάδες 5)

Γ3.β. «ἰσχὺν δὲ περιεποιήσαντο ὅμως οὐκ ἐλαχίστην οἱ προσσχόντες αὐτοῖς»: Να μεταφέρετε την παραπάνω πρόταση στον πλάγιο λόγο με όλους τους δυνατούς τρόπους, με εξάρτηση από τη φράση: «Ἅπαντες γιγνώσκουσι».

(μονάδες 5)

Μονάδες 10

 

Απαντήσεις 2015

Γ1.

Ενδεικτική μετάφραση

Έτσι λοιπόν είχαν τα πράγματα με τις ναυτικές δυνάμεις των Ελλήνων, όσα έγιναν τον παλαιότερο καιρό και αργότερα. Ωστόσο, την πιο μεγάλη δύναμη απέκτησαν όσοι έστρεψαν την προσοχή τους στο ναυτικό και με την αύξηση των εσόδων και με την κυριαρχία επάνω στους άλλους· γιατί έκαναν επιδρομές στα νησιά, και τα υποδούλωναν, ιδιαίτερα, όσοι δεν είχαν αρκετή γη. Πόλεμος, όμως, στην ξηρά τέτοιος ώστε να αναδειχθεί από αυτόν σημαντική στρατιωτική δύναμη δεν έγινε κανένας· όσοι έγιναν ήταν ανάμεσα σε γείτονες, και εκστρατείες σε ξένες περιοχές, πολύ μακρινές από τον τόπο τους, για να υποτάξουν άλλους, δεν προσπαθούσαν οι Έλληνες. Δεν προσχωρούσαν στις ισχυρότερες πόλεις ως υπήκοοί τους ούτε πάλι επιχειρούσαν, ενωμένοι ως ίσοι, κοινές εκστρατείες.

Γ2.

ἦν-ἔσται

ἐλαχίστην-ἐλάττοσι

προσσχόντες-πρόσσχωμεν

ἐπιπλέοντες-ἐπιπλεῖτε

κατεστρέφοντο-κατεστράφθω

μάλιστα-μάλα

διαρκῆ-διαρκὲς

ἐκδήμους-ἐκδήμοις

οὐδείς-οὐδεμιᾶς

ἐξῇσαν-ἐξελθεῖν.

Γ3 α. τα ναυτικά: υποκείμενο του ἦν, αττική σύνταξη

αὐτοῖς: αντικείμενο στο προσσχόντες

ἂλλων: γενική αντικειμενική στο ἀρχῇ

ἐπί καταστροφῇ: εμπρόθετος προσδιορισμός του σκοπού

ὑπήκοοι: επιρρηματικό κατηγορούμενο του τρόπου.

Γ3 β) Ἅπαντες γιγνώσκουσι…ὅτι περιεποιήσαντο

 Ἅπαντες γιγνώσκουσι… περιποιήσασθαι… τοὺς προσσχόντας

Ἅπαντες γιγνώσκουσι… περιποιησαμένους… τοὺς προσσχόντας.

Θέματα 2014

Γ.  ’Ισοκράτους, Ἀρχίδαμος, 103-105

Οἶμαι γὰρ ὑμᾶς οὐκ ἀγνοεῖν, ὅτι πολλαὶ πράξεις ἤδη τοιαῦται γεγόνασιν, ἃς ἐν ἀρχῇ μὲν ἅπαντες ὑπέλαβον εἶναι συμφοράς, καὶ τοῖς παθοῦσι συνηχθέσθησαν, ὕστερον δὲ τὰς αὐτὰς ταύτας ἔγνωσαν μεγίστων ἀγαθῶν αἰτίας γεγενημένας. Καὶ τί δεῖ τὰ πόρρω λέγειν; Ἀλλὰ καὶ νῦν τὰς πόλεις τάς γε πρωτευούσας, λέγω δὲ τὴν Ἀθηναίων καὶ Θηβαίων, εὕροιμεν ἂν οὐκ ἐκ τῆς εἰρήνης μεγάλην ἐπίδοσιν λαβούσας, ἀλλ’ ἐξ ὧν ἐν τῷ πολέμῳ προδυστυχήσασαι πάλιν αὑτὰς ἀνέλαβον, ἐκ δὲ τούτων τὴν μὲν ἡγεμόνα τῶν Ἑλλήνων καταστᾶσαν, τὴν δ’ ἐν τῷ παρόντι τηλικαύτην γεγενημένην, ὅσην οὐδεὶς πώποτ’ ἔσεσθαι προσεδόκησεν· αἱ γὰρ ἐπιφάνειαι καὶ λαμπρότητες οὐκ ἐκ τῆς ἡσυχίας ἀλλ’ ἐκ τῶν ἀγώνων γίγνεσθαι φιλοῦσιν.

συνάχθομαι: συμπονώ, συμπάσχω

Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του παραπάνω κειμένου.

Μονάδες 20

Γ2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον τύπο που ζητείται για καθεμία από τις παρακάτω λέξεις:

ὑμᾶς: την αιτιατική ενικού αριθμού στο γ΄ πρόσωπο

πόρρω: τον υπερθετικό βαθμό

ἀγαθῶν: το επίρρημα στον θετικό βαθμό

αὑτὰς: τη γενική πληθυντικού αριθμού στο β΄ πρόσωπο στο ίδιο γένος

ἡγεμόνα: τη δοτική πληθυντικού αριθμού

οἶμαι: το γ΄ ενικό πρόσωπο του παρατατικού

ὑπέλαβον: το απαρέμφατο του παρακειμένου στην παθητική φωνή

τοῖς παθοῦσι: τον ίδιο τύπο στον μέλλοντα

ἔγνωσαν: το γ΄ ενικό πρόσωπο της ευκτικής στον ίδιο χρόνο

καταστᾶσαν: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής στον ίδιο χρόνο και στην ίδια φωνή.

Μονάδες 10

Γ3α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων: ὑμᾶς, συμφοράς, τοῖς παθοῦσι, τί, λαβούσας, ἡγεμόνα. (μονάδες 6)

Γ3β. «αἱ γὰρ ἐπιφάνειαι καὶ λαμπρότητες οὐκ ἐκ τῆς ἡσυχίας ἀλλ’ ἐκ τῶν ἀγώνων γίγνεσθαι φιλοῦσιν»:

Να μεταφέρετε την παραπάνω πρόταση στον πλάγιο λόγο, και με τους δύο τρόπους, με εξάρτηση από τη φράση: «Ὁ ῥήτωρ εἶπεν». (μονάδες 4)

Μονάδες 10

Απαντήσεις 2014

Γ1. Ενδεικτική μετάφραση

Νομίζω, λοιπόν, ότι εσείς δεν αγνοείτε ότι όντως πολλές τέτοιου είδους πράξεις έχουν γίνει μέχρι τώρα, τις οποίες στη αρχή, βέβαια, όλοι ανεξαιρέτως θεώρησαν ότι είναι συμφορές και συμπόνεσαν αυτούς που τις έπαθαν, στη συνέχεια, όμως, κατάλαβαν ότι αυτές οι ίδιες είχαν γίνει αιτίες για πάρα πολύ μεγάλα καλά. Και για ποιο λόγο πρέπει να μιλάω για τα μακρινά; Αλλά ακόμα και τώρα μπορούμε να ανακαλύψουμε ότι οι πόλεις που τουλάχιστον είναι πρώτες, μιλάω προπάντων για τις πόλεις των Αθηναίων και των Θηβαίων, δεν εξασφάλισαν μεγάλη πρόοδο από την ειρήνη αλλά από όσα επανέκτησαν σε καιρό πολέμου, αφού ατύχησαν προηγουμένως, απ’ αυτά τη μία να είναι αρχηγός των Ελλήνων και την άλλη να έχει γίνει τόσο μεγάλη σήμερα, όση κανείς ποτέ μέχρι τώρα δε ήλπιζε ότι θα γίνει· γιατί η φήμη και η δόξα συνήθως αποκτιούνται όχι με την ησυχία (ή με την ειρήνη) αλλά με τους αγώνες.

Γ2

(ἕ)

πορρωτάτω

εὖ

ὑμῶν αὐτῶν

ἡγεμόσι

ᾤετο

ὑπειλῆφθαι

τοῖς πεισομένοις

γνοίη

κατάστηθι

Γ3α

ὑμᾶς: υποκείμενο του ειδικού απαρεμφάτου «ἀγνοεῖν», ετεροπροσωπία

συμφοράς: κατηγορούμενο στη λέξη «ἃς» μέσω του απαρεμφάτου του συνδετικού «εἶναι»

τοῖς παθοῦσι: επιθετική μετοχή ως αντικείμενο στο «συνηχθέσθησαν»

τί: αιτιατική της αιτίας στο απαρέμφατο «λέγειν»

λαβούσας: κατηγορηματική μετοχή, εξαρτάται από το ρήμα «εὕροιμεν ἂν», συνημμένη στο αντικείμενο του ρήματος, στο «τὰς πόλεις»

ἡγεμόνα: κατηγορούμενο στο «τὴν μὲν» μέσω της μετοχής «καταστᾶσαν»

Γ3β

Ὁ ῥήτωρ εἶπεν ὅτι αἱ γὰρ ἐπιφάνειαι καὶ λαμπρότητες οὐκ ἐκ τῆς ἡσυχίας ἀλλ’ ἐκ τῶν ἀγῶνων γίγνεσθαι φιλοῖεν.

Ὁ ῥήτωρ εἶπεν τὰς γὰρ ἐπιφανείας καὶ λαμπρότητας οὐκ ἐκ τῆς ἡσυχίας ἀλλ’ ἐκ τῶν ἀγῶνων γίγνεσθαι φιλεῖν.

Θέματα 2013

Θουκυδίδης, Ἱστοριῶν Ζ 28

Μηνύεται οὖν ἀπὸ μετοίκων τέ τινων καὶ ἀκολούθων περὶ μὲν τῶν Ἑρμῶν οὐδέν, ἄλλων δὲ ἀγαλμάτων περικοπαί τινες πρότερον ὑπὸ νεωτέρων μετὰ παιδιᾶς καὶ οἴνου γεγενημέναι, καὶ τὰ μυστήρια ἅμα ὡς ποιεῖται ἐν οἰκίαις ἐφ’ ὕβρει· ὧν καὶ τὸν Ἀλκιβιάδην ἐπῃτιῶντο. καὶ αὐτὰ ὑπολαμβάνοντες οἱ μάλιστα τῷ Ἀλκιβιάδῃ ἀχθόμενοι ἐμποδὼν ὄντι σφίσι μὴ αὐτοῖς τοῦ δήμου βεβαίως προεστάναι, καὶ νομίσαντες, εἰ αὐτὸν ἐξελάσειαν, πρῶτοι ἂν εἶναι, ἐμεγάλυνον καὶ ἐβόων ὡς ἐπὶ δήμου καταλύσει τὰ τε μυστικὰ καὶ ἡ τῶν Ἑρμῶν περικοπὴ γένοιτο καὶ οὐδὲν εἴη αὐτῶν ὅτι οὐ μετ’ ἐκείνου ἐπράχθη, ἐπιλέγοντες τεκμήρια τὴν ἄλλην αὐτοῦ ἐς τὰ ἐπιτηδεύματα οὐ δημοτικὴν παρανομίαν.

μεγαλύνω: μεγαλοποιώ

δημοτική: δημοκρατική

Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του παραπάνω κειμένου.

Μονάδες 20

Γ2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

τινων: την αιτιατική ενικού στο θηλυκό γένος

ὕβρει: την αιτιατική ενικού

ὄντι: τη δοτική πληθυντικού στον ίδιο τύπο

μάλιστα: τον θετικό βαθμό του ιδίου τύπου

ἐπῃτιῶντο: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή

ὑπολαμβάνοντες: τη δοτική πληθυντικού της μετοχής του αορίστου της παθητικής φωνής στο ίδιο γένος

ἐξελάσειαν: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της ευκτικής του μέλλοντα στην ίδια φωνή

ἐβόων: το απαρέμφατο του ενεστώτα στην ίδια φωνή

εἴη: το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα

ἐπράχθη: το γ΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του παρακειμένου στην ίδια φωνή.

Μονάδες 10

Γ3α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων και φράσεων:

περὶ τῶν Ἑρμῶν, ὑπὸ νεωτέρων, τὰ μυστήρια, τὸν Ἀλκιβιάδην, δήμου (το δεύτερο στο κείμενο), αὐτοῦ

(μονάδες 6).

Γ3β. Να γράψετε τον υποθετικό λόγο του κειμένου (μονάδες 2) και να τον χαρακτηρίσετε ως προς το είδος του (μονάδες 2).

Μονάδες 10

Απαντήσεις 2013

Γ1. Ενδεικτική Μετάφραση

Καταγγέλθηκε, λοιπόν, από κάποιους μετοίκους και δούλους όχι κάτι σχετικό με τις Ερμές αλλά κάποιοι προηγούμενοι ακρωτηριασμοί άλλων αγαλμάτων που είχαν γίνει από νεότερους για αστείο και σε κατάσταση μέθης και ταυτόχρονα ότι τελούνταν μυστήρια μέσα σε σπίτια με σκοπό τη γελοιοποίησή τους.· γι’ αυτά κατηγορούσαν τον Αλκιβιάδη. Και αυτά αφού τα θεωρούσαν αφορμή όσοι μισούσαν πάρα πολύ τον Αλκιβιάδη, επειδή τους εμπόδιζε να πάρουν οι ίδιοι με σιγουριά την αρχηγία των δημοκρατικών, και αφού νόμισαν ότι, αν τον εξορίσουν, θα μπορούσαν να είναι οι ίδιοι πρώτοι, τα μεγαλοποιούσαν και φώναζαν ότι τάχα με σκοπό την κατάλυση της δημοκρατίας έγινε και η τέλεση των μυστηρίων και ο ακρωτηριασμός των Ερμών και ότι τάχα τίποτα απ’ αυτά δεν έγινε χωρίς τη συμφωνία εκείνου, προσθέτοντας επιλογικά ως τεκμήρια και άλλες παρεκτροπές του αντιδημοκρατικές που έκανε στις καθημερινές ασχολίες του.

Γ2.

τινων: τινά

ὕβρει: ὕβριν

ὄντι: οὖσιν

μάλιστα: μάλα

ἐπῃτιῶντο: ἐπαιτιῶ

ὑπολαμβάνοντες: ὑποληφθεῖσι

ἐξελάσειαν: ἐξελῷεν

ἐβόων: βοᾶν

εἴη: ἔσται

ἐπράχθη: πεπράχθω

Γ3α.

περί τῶν Ἑρμῶν: επιρρηματικός εμπρόθετος προσδιορισμός της αναφοράς στο ‘‘μηνύεται ’’

ὑπό νεωτέρων: ποιητικό αίτιο που εκφέρεται εμπροθέτως με: ὑπό + γενική στη μετοχή παθητικής διαθέσεως ‘‘γεγενημέναι’’

τά μυστήρια: υποκείμενο στο ρήμα ‘‘ποιεῖται’’ (πρόταξη όρου και αττική σύνταξη)

τόν Ἀλκιβιάδην: αντικείμενο στο ρήμα ‘‘ἐπῃτιῶντο”

δήμου:  α) γενική αντικειμενική, ονοματικός ετερόπτωτος προσδιορισμός στο ‘‘καταλύσει’’

β) (τῇ τοῦ) δήμου: ονοματικός ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στο ‘‘καταλύσει’’

αὐτοῦ:  α) γενική υποκειμενική, ονοματικός ετερόπτωτος προσδιορισμός στο ‘‘τήν παρανομίαν’’

β) (τήν) αὐτοῦ: ονοματικός ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στο ‘‘παρανομίαν’’

Γ3β.

Υποθετικός λόγος:

Υπόθεση: εἰ ἐξελάσειαν (εἰ + απλή ευκτική)

Απόδοση: ἄν εἶναι (δυνητικό ειδικό απαρέμφατο που στον ευθύ λόγο μετατρέπεται

σε κύρια πρόταση κρίσεως με δυνητική ευκτική: ἄν εἶεν/εἴησαν)

Είδος: Απλή σκέψη του λέγοντος

Θέματα 2012

Θουκυδίδης, Ἱστοριῶν VII, 61

Ἄνδρες στρατιῶται Ἀθηναίων τε καί τῶν ἄλλων ξυμμάχων, ὁ μέν ἀγών ὁ μέλλων ὁμοίως κοινός ἅπασιν ἔσται περί τε σωτηρίας καί πατρίδος ἑκάστοις οὐχ ἧσσον ἤ τοῖς πολεμίοις· ἤν γάρ κρατήσωμεν νῦν ταῖς ναυσίν, ἔστι τῳ τήν ὑπάρχουσάν που οἰκείαν πόλιν ἐπιδεῖν.  ἀθυμεῖν δέ οὐ χρή οὐδέ πάσχειν ὅπερ oἱ ἀπειρότατοι  τῶν ἀνθρώπων, οἵ τοῖς ἀγῶσι  σφαλέντες ἔπειτα  διά παντός την ἐλπίδα τοῦ φόβου ὁμοίαν ταῖς  συμφοραῖς ἔχουσιν.  ἀλλ’ ὅσοι τε  Ἀθηναίων πάρεστε, πολλῶν ἤδη πολέμων ἔμπειροι ὄντες, καί ὅσοι τῶν ξυμμάχων, ξυστρατευόμενοι αἰεί, μνήσθητε τῶν ἐν τοῖς πολέμοις παραλόγων.

Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του παραπάνω κειμένου.

Μονάδες 20

Γ2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

ἀγὼν: την αιτιατική πληθυντικού

ναυσίν: την κλητική ενικού

ὅπερ: τη δοτική πληθυντικού στο θηλυκό γένος

πρώτοις: τον ίδιο τύπο στον συγκριτικό βαθμό

σφαλέντες: τη δοτική πληθυντικού στο ίδιο γένος

κρατήσωμεν: το β΄ ενικό πρόσωπο της προστακτικής του ενεστώτα στην ίδια φωνή

ἐπιδεῖν: το απαρέμφατο του ενεστώτα στην ίδια φωνή

πάσχειν: το γ΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα

ἔχουσιν: το α΄ ενικό πρόσωπο της ευκτικής του αορίστου β΄ στην ίδια φωνή

μνήσθητε: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της οριστικής του ίδιου χρόνου.

Μονάδες 10

Γ3α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω τύπων:

στρατιῶται, τῳ, ἀθυμεῖν, τῶν ἀνθρώπων, ταῖς ξυμφοραῖς, τῶν παραλόγων (μονάδες 6).

Γ3β. «ἢν κρατήσωμεν ταῖς ναυσίν, ἔστι τῳ τὴν ὑπάρχουσάν που οἰκείαν πόλιν ἐπιδεῖν»: να μεταφέρετε το παραπάνω χωρίο στον πλάγιο λόγο (και με τους δύο τρόπους) εξαρτώντας το από τη φράση «Ὁ Νικίας εἶπεν» (μονάδες 4).

Μονάδες 10

  

Απαντήσεις 2012

Γ1. Ενδεικτική Μετάφραση

«Στρατιώτες Αθηναίοι και άλλοι σύμμαχοι. Ο αγώνας που μας περιμένει είναι κοινός για όλους μας, για τη σωτηρία μας και για την πατρίδα του καθένα, περισσότερο μάλιστα απ’ όσο είναι για τους εχθρούς. Γιατί, αν νικήσουμε τώρα με τα πλοία, μπορεί έκαστος να ξαναδεί την πατρίδα του, όπου αυτή βρίσκεται. Πρέπει, όμως, να μη χάνετε το θάρρος σας ούτε να παθαίνετε ό,τι παθαίνουν οι πιο άπειροι, που, όταν χάσουν τις πρώτες μάχες, έχουν για πάντα το φόβο πως θα πάθουν ξανά τις ίδιες συμφορές. Αλλά κι όσοι από σας που βρίσκεστε εδώ είστε Αθηναίοι, κι έχετε την πείρα πολλών πολέμων, κι όσοι είστε σύμμαχοι, και συμμετέχετε κάθε φορά μαζί μας στις εκστρατείες, θυμηθείτε τα απρόοπτα που έχει ο πόλεμος.

Γ2

ἀγών: τούς ἀγῶνας

ναυσίν: ὦ ναῦ

ὅπερ: αἷσπερ

πρώτοις: προτέροις

σφαλέντες: σφαλεῖσι(ν)

κρατήσωμεν: κράτει

ἐπιδεῖν: ἐφορᾶν

πάσχειν: πείσεται

ἒχουσιν: σχοίην

μνήσθητε: ἐμνήσθησαν

Γ3α

στρατιῶται: επιθετικός, ομοιόπτωτος προσδιορισμός στο ἄνδρες.

τῳ: δοτική προσωπική (ονοματικός ετερόπτωτος προσδιορισμός) από το απρόσωπο ρήμα ἔστι.

ἀθυμεῖν: υποκείμενο, τελικό απαρέμφατο στο απρόσωπο ρήμα χρή (αναγκαστική ετεροπροσωπία).

τῶν ἀνθρώπων: γενική διαιρετική (ονοματικός ετερόπτωτος προσδιορισμός) από το επίθετο υπερθετικού βαθμού ἀπειρότατοι.

ταῖς ξυμφοραῖς: δοτική αντικειμενική (ονοματικός ετερόπτωτος προσδιορισμός) από το ὁμοίαν.

τῶν παραλόγων: αντικείμενο στο ρήμα μνήσθητε.

Γ3β

Η μεταφορά του χωρίου στον πλάγιο λόγο μπορεί να γίνει με ειδική πρόταση και ειδικό απαρέμφατο:

Ειδική πρόταση:

Ὁ Νικίας εἶπεν ὅτι εἰ κρατήσαιεν (κρατήσειαν) ταῖς ναυσίν, εἴη τῳ τήν ὑπάρχουσάν που οἰκείαν πόλιν ἐπιδεῖν.

Ειδικό απαρέμφατο:

Ὁ Νικίας εἶπεν εἰ κρατήσαιεν (κρατήσειαν) ταῖς ναυσίν εἶναι τῳ τήν ὑπάρχουσάν που οἰκείαν πόλιν ἐπιδεῖν.

Θέματα 2011

Ξενοφῶντας, Συμπόσιον Ι, 11-12

Ἐκεῖνοι μὲν οὖν σιωπῇ ἐδείπνουν, ὥσπερ τοῦτο ἐπιτεταγμένον αὐτοῖς ὑπὸ κρείττονός τινος. Φίλιππος δ’ ὁ γελωτοποιὸς κρούσας τὴν θύραν εἶπε τῷ ὑπακούσαντι εἰσαγγεῖλαι ὅστις τε εἴη καὶ δι’ ὅ τι κατάγεσθαι βούλοιτο, συνεσκευασμένος τε παρεῖναι ἔφη πάντα τὰ ἐπιτήδεια ὥστε δειπνεῖν τἀλλότρια, καὶ τὸν παῖδα δὲ ἔφη πάνυ πιέζεσθαι διά τε τὸ φέρειν μηδὲν καὶ διὰ τὸ ἀνάριστον εἶναι. ὁ οὖν Καλλίας ἀκούσας ταῦτα εἶπεν· Ἀλλὰ μέντοι, ὦ ἄνδρες, αἰσχρὸν στέγης γε φθονῆσαι· εἰσίτω οὖν. καὶ ἅμα ἀπέβλεψεν εἰς τὸν Αὐτόλυκον, δῆλον ὅτι ἐπισκοπῶν τί ἐκείνῳ δόξειε τὸ σκῶμμα εἶναι.

ὁ ἀνάριστος = ο νηστικός

Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του παραπάνω κειμένου.

Μονάδες 20

Γ2. Να γράψετε στο τετράδιό σας τον τύπο που ζητείται για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις:

Κρείττονος : την αιτιατική πληθυντικού του ίδιου βαθμού στο θηλυκό γένος

ὅ τι: τη γενική ενικού του ίδιου γένους

ἔφη: το τρίτο ενικό πρόσωπο της ευκτικής του ενεστώτα

πάντα: τη δοτική πληθυντικού στο ίδιο γένος

φέρειν: το απαρέμφατο αορίστου β΄ στην ίδια φωνή

ταῦτα: την ονομαστική πληθυντικού του θηλυκού γένους

ἄνδρες: την κλητική του ενικού

αἰσχρόν: τη δοτική ενικού του συγκριτικού βαθμού στο ίδιο γένος

εἰσίτω: το δεύτερο ενικό πρόσωπο στην ίδια έγκλιση στον ίδιο χρόνο

δόξειε: το τρίτο ενικό πρόσωπο της οριστικής του ίδιου χρόνου

Μονάδες 10

Γ3α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων και φράσεων:

αὐτοῖς, τῷ ὑπακούσαντι, διὰ τὸ φέρειν, ἀνάριστον, φθονῆσαι, ἐκείνῳ (μονάδες 6)

Γ3β. «εἶπε τῷ ὑπακούσαντι εἰσαγγεῖλαι ὅστις εἴη»: Να μετατρέψετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ. Να ληφθεί υπόψη ότι ο πλάγιος λόγος εξαρτάται από το «εἶπε τῷ ὑπακούσαντι». (μονάδες 4)

Μονάδες 10

Απαντήσεις 2011

Γ1. Ενδεικτική μετάφραση

Εκείνοι λοιπόν δειπνούσαν σιωπηλά, σαν να τους είχε διαταχθεί κάτι τέτοιο από κάποιον ανώτερο. Ο Φίλιππος ο γελωτοποιός αφού χτύπησε την πόρτα είπε σ’ αυτόν που του άνοιξε να αναγγείλει  ποιος είναι και γιατί θέλει να μπει και είπε ότι βρίσκεται εκεί έχοντας τακτοποιήσει όλα τα τρόφιμα, ώστε να φάνε τα ξένα, και είπε ότι το παιδί στεναχωριόταν πολύ γιατί δεν είχε φάει τίποτα και  ήταν νηστικό. Ο Καλλίας, λοιπόν, αφού άκουσε αυτά, είπε: Αλλά βέβαια, άνδρες, είναι ντροπή να του αρνηθούμε τη στέγη· ας μπει λοιπόν. Και συγχρόνως κοίταξε προς τον Αυτόλυκο, προφανώς εξετάζοντας τι πράγμα φαινόταν σ’ εκείνον αστείο.

Γ2.

κρείττονος: κρείττονας και κρείττους

ὅτι: οὗτινος και ὅτου

ἔφη: φαίη

πάντα: πᾶσι(ν)

φέρειν: ἐνεγκεῖν

ταῦτα: αὗται

ἄνδρες: ἄνερ

αἰσχρόν: αἰσχίονι

εἰσίτω: εἴσιθι

δόξειε: ἔδοξε(ν)

Γ3α.

αὐτοῖς: αντικείμενο στη μετοχή «επιτεταγμένον»

τῷ ὑπακούσαντι: επιθετική μετοχή ως έμμεσο αντικείμενο στο «εἶπε»

διά το φέρειν: εμπρόθετο έναρθρο απαρέμφατο ως εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας στο απαρέμφατο «πιέζεσθαι»

ἀνάριστον: κατηγορούμενο μέσω του συνδετικού «εἶναι» στο «παῖδα»

φθονῆσαι: τελικό απαρέμφατο, υποκείμενο στην απρόσωπη έκφραση «αἰσχρόν ἐστί»

ἐκείνῳ: δοτική προσωπική του κρίνοντος προσώπου στο «δόξειε».

Γ3β.

«Εἰσάγγειλον ὅστις εἰμί».

Θέματα 2010

Ξενοφῶντας, Ἀπομνημονεύματα Βιβλίο Δ, κεφ. VIII, § 8-9

Εἰ δὲ βιώσομαι πλείω χρόνον, ἴσως ἀναγκαῖον ἔσται τὰ τοῦ γήρως ἐπιτελεῖσθαι καὶ ὁρᾶν τε καὶ ἀκούειν ἧττον καὶ διανοεῖσθαι χεῖρον καὶ δυσμαθέστερον ἀποβαίνειν καὶ ἐπιλησμονέστερον, καὶ ὧν πρότερον βελτίων ἦν, τούτων χείρω γίγνεσθαι· ἀλλὰ μὴν ταῦτά γε μὴ αἰσθανομένῳ μὲν ἀβίωτος ἂν εἴη ὁ βίος, αἰσθανόμενον δὲ πῶς οὐκ ἀνάγκη χεῖρόν τε καὶ ἀηδέστερον ζῆν; Ἀλλὰ μὴν εἴ γε ἀδίκως ἀποθανοῦμαι, τοῖς μὲν ἀδίκως ἐμὲ ἀποκτείνασιν αἰσχρὸν ἂν εἴη τοῦτο· εἰ γὰρ τὸ ἀδικεῖν αἰσχρόν ἐστι, πῶς οὐκ αἰσχρὸν καὶ τὸ ἀδίκως ὁτιοῦν ποιεῖν;

___

τὰ τοῦ γήρως ἐπιτελοῦμαι = υφίσταμαι τα βάρη του γήρατος

Γ1. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του κειμένου.

Μονάδες 20

Γ2. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

πλείω: τη δοτική του πληθυντικού του αρσενικού γένους στον θετικό βαθμό.

γήρως: τη δοτική του ενικού.

δυσμαθέστερον: την αιτιατική του ενικού του θηλυκού γένους στον θετικό βαθμό.

ταῦτα: την αιτιατική του πληθυντικού στο αρσενικό γένος.

ἐμὲ: τη γενική πληθυντικού δευτέρου προσώπου.

ὁρᾶν: το τρίτο ενικό πρόσωπο παρατατικού στην ίδια φωνή.

ἀποβαίνειν: το δεύτερο ενικό πρόσωπο προστακτικής αορίστου δευτέρου στην ίδια φωνή.

γίγνεσθαι: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο ευκτικής αορίστου δευτέρου.

αἰσθανόμενον: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου στην ίδια φωνή.

ἀδικεῖν: το απαρέμφατο αορίστου στην ίδια φωνή.

Μονάδες 10

Γ3α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:

ἐπιτελεῖσθαι, πρότερον, τούτων, ἀβίωτος, ἐμὲ, ὁτιοῦν. (Μονάδες 6)

Γ3β. «ἀλλὰ μὴν ταῦτά γε μὴ αἰσθανομένῳ μὲν ἀβίωτος ἂν εἴη ὁ βίος»: να αναγνωρίσετε τον λανθάνοντα υποθετικό λόγο και να τον αναλύσετε. (Μονάδες 4)

Μονάδες 10

Απαντήσεις 2010

Γ1. Ενδεικτική μετάφραση

Κι αν θα ζήσω περισσότερο καιρό, ίσως θα είναι αναγκαίο να υποστώ τα βάρη του γήρατος και να βλέπω και να ακούω λιγότερο και να σκέφτομαι χειρότερα και να μαθαίνω πιο δύσκολα και να ξεχνώ πιο εύκολα, και να γίνω χειρότερος από αυτούς , από τους οποίους προηγουμένως ήμουν ποιοτικά καλύτερος ̇ αλλά βέβαια, αν δεν αντιλαμβάνομαι αυτά, η ζωή μου μπορεί να γίνει αβίωτη, αν όμως τα αντιλαμβάνομαι πώς δεν θα είναι ανάγκη ( αναπόφευκτο ) να ζω και χειρότερα και πιο αποτρόπαια; Αλλά όμως, αν βέβαια θα πεθάνω άδικα, θα ήταν αυτό επαίσχυντο γι’ αυτούς που στάθηκαν αιτία να θανατωθώ άδικα ̇ αν λοιπόν είναι ντροπή η αδικία, πώς δεν προκαλεί ντροπή και το να κάνει ( κάποιος ) άδικα οτιδήποτε; 

Γ2.

πλείω: τοῖς πολλοῖς

γήρως: τῷ γήρᾳ

δυσμαθέστερον: την δυσμαθή

ταῦτα: τούτους

ἐμέ: ὑμῶν

ὁρᾶν: ἑώρα

ἀποβαίνειν: ἀπόβηθι

γίγνεσθαι: γενοίμεθα

αἰσθανόμενον: ᾐσθημένοι εἰσίν/ ᾒσθηνται

ἀδικεῖν: ἀδικῆσαι

Γ3α.

ἐπιτελεῖσθαι: τελικό απαρέμφατο ως υποκείμενο στην απρόσωπη έκφραση ἀναγκαῖον ἔσται

πρότερον: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ἦν

τούτων: ονοματικός ετερόπτωτος προσδιορισμός ως γενική συγκριτική στο χείρω

ἀβίωτος: κατηγορούμενο στο υποκείμενο ὁ βίος μέσω του συνδετικού ρήματος ἄν εἴη

ἐμέ: αντικείμενο στη μετοχή τοῖς ἀποκτείνασι

ὁτιοῦν: αντικείμενο στο έναρθρο απαρέμφατο το ποιεῖν

Γ3β

ἀλλά μην ταῦτά γε μη αἰσθανομένῳ μέν ἀβίωτος ἄν εἴη ὁ βίος.

Ο υποθετικός λόγος λανθάνει στην υποθετική μετοχή αἰσθανομένῳ και έχει ως απόδοση το ἄν εἴη.

Η μετοχή αναλύεται σε εἰ αἰσθανοίμην οπότε σχηματίζεται ο εξής υποθετικός λόγος:

εἰ αἰσθανοίμην (υπόθεση)

ἄν εἴη (απόδοση)

και δηλώνει την απλή σκέψη του λέγοντος.

Θέματα 2009

Θουκυδίδης, Ιστοριών Ε 115

Καὶ Ἀργεῖοι κατὰ τὸν χρόνον τὸν αὐτὸν ἐσβαλόντες ἐς τὴν Φλειασίαν καὶ λοχισθέντες1 ὑπό τε Φλειασίων καὶ τῶν σφετέρων φυγάδων διεφθάρησαν ὡς ὀγδοήκοντα. καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναῖοι Λακεδαιμονίων πολλὴν λείαν ἔλαβον· καὶ Λακεδαιμόνιοι δι’ αὐτὸ τὰς μὲν σπονδὰς οὐδ’ ὣς2 ἀφέντες ἐπολέμουν αὐτοῖς, ἐκήρυξαν δὲ εἴ τις βούλεται παρὰ σφῶν Ἀθηναίους λῄζεσθαι3. καὶ Κορίνθιοι ἐπολέμησαν ἰδίων τινῶν διαφορῶν ἕνεκα τοῖς Ἀθηναίοις· οἱ δ’ ἄλλοι Πελοποννήσιοι ἡσύχαζον. εἷλον δὲ καὶ οἱ Μήλιοι τῶν Ἀθηναίων τοῦ περιτειχίσματος τὸ κατὰ τὴν ἀγορὰν προσβαλόντες νυκτός, καὶ ἄνδρας τε ἀπέκτειναν καὶ ἐσενεγκάμενοι σῖτόν τε καὶ ὅσα πλεῖστα ἐδύναντο χρήσιμα ἀναχωρήσαντες ἡσύχαζον.

---

1. λοχίζομαι: πέφτω σε ενέδρα

2. ὣς: με αυτόν τον τρόπο

3. λῄζομαι: λαφυραγωγώ, ληστεύω

Γ. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του κειμένου.

Μονάδες 20

Γ1α. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

ἔλαβον: το απαρέμφατο παρακειμένου στην ίδια φωνή.

ἐπολέμουν: το δεύτερο ενικό πρόσωπο προστακτικής αορίστου στην ίδια φωνή.

ἐκήρυξαν: το τρίτο ενικό πρόσωπο ευκτικής μέλλοντα στην ίδια φωνή.

εἷλον: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα στη μέση φωνή.

προσβαλόντες: το δεύτερο ενικό πρόσωπο οριστικής του ίδιου χρόνου.

Μονάδες 5

Γ1β. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου :

φυγάδων: τη δοτική ενικού.

πολλήν: το επίρρημα στον θετικό βαθμό.

σπονδάς: την αιτιατική ενικού.

τινῶν: την αιτιατική πληθυντικού στο ίδιο γένος.

περιτειχίσματος: τη γενική πληθυντικού.

Μονάδες 5

Γ2α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων και φράσεων:

ὑπὸ Φλειασίων, δι’ αὐτό, αὐτοῖς, ἰδίων, νυκτός, ἀναχωρήσαντες.

Μονάδες 6

Γ2β. Να μετατρέψετε την περίοδο «καὶ οἱ ἐκ τῆς Πύλου ... ἔλαβον» σε πλάγιο λόγο, χρησιμοποιώντας απαρεμφατική σύνταξη, με εξάρτηση από την πρόταση «οὗτοι ἔλεγον».

Μονάδες 4

Απαντήσεις 2009

Γ. Ενδεικτική Μετάφραση

Και οι Αργείοι στο ίδιο χρονικό διάστημα αφού εισέβαλαν στη Φλειασία και έπεσαν σε ενέδρα και των Φλειασίων και των δικών τους εξόριστων έχασαν περίπου ογδόντα (άνδρες). Και οι Αθηναίοι της Πύλου πήραν πολλά λάφυρα των Λακεδαιμονίων∙ και οι Λακεδαιμόνιοι γι’ αυτό το λόγο χωρίς να παραβιάζουν μ’ αυτόν τον τρόπο τις σπονδές δεν κήρυτταν πόλεμο εναντίον τους, διαμήνυσαν όμως εάν κάποιος θέλει εκ μέρους τους (με τη συγκατάθεσή τους) να ληστεύει τους Αθηναίους. Και οι Κορίνθιοι πολέμησαν τους Αθηναίους εξ αιτίας κάποιων προσωπικών διαφορών ∙ και οι υπόλοιποι Πελοποννήσιοι παρέμεναν ήσυχοι. Και οι Μήλιοι αφού επιτέθηκαν τη νύχτα στο προς την αγορά τμήμα του οχυρού των Αθηναίων το κυρίευσαν, και φόνευσαν άνδρες και αφού εισήγαγαν τρόφιμα και όσα το δυνατό περισσότερα αναγκαία μπορούσαν, αφού επέστρεψαν στην πόλη, έμεναν ήσυχοι. 

Γ1α.

Εἰληφέναι

Πολέμησον

Κηρύξοι

Αἱρῆσθε

Προσέβαλες

Γ1β.

Φυγάδι

Πολύ

Σπονδήν

Τινάς

Περιτειχισμάτων

Γ2α.

ὑπό Φλειασίων: εμπρόθετος προσδιορισμός του ποιητικού αιτίου από το «λοχισθέντες»

δι’ αὐτό: εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας στο ἐπολέμουν

αὐτοῖς: αντικείμενο στο ἐπολέμουν

ἰδίων: ομοιόπτωτος ονοματικός επιθετικός προσδιορισμός στο διαφορῶν

νυκτός: επιρρηματικός προσδιορισμός χρόνου σε γενική

ἀναχωρήσαντες: επιρρηματική χρονική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο του ρήματος ἡσύχαζον (οἱ Μήλιοι)

Γ2β.

Οὗτοι ἔλεγον καὶ τοὺς ἐκ τῆς Πύλου Ἀθηναίους Λακεδαιμονίων πολλήν λείαν λαβεῖν.

Θέματα 2008

Λυσίας, Κατὰ Ἀλκιβιάδου Α 144, 46-47

Ἐγὼ μὲν οὖν ὡς ἐδυνάμην ἄριστα κατηγόρηκα, ἐπίσταμαι δ’ ὅτι οἱ μὲν ἄλλοι τῶν ἀκροωμένων θαυμάζουσιν, ὅπως ποθ’ οὕτως ἀκριβῶς ἐδυνήθην ἐξευρεῖν τὰ τούτων ἁμαρτήματα, οὗτος δέ μου καταγελᾷ, ὅτι οὐδὲ πολλοστὸν μέρος εἴρηκα τῶν τούτοις ὑπαρχόντων κακῶν. Ὑμεῖς οὖν καὶ τὰ εἰρημένα καὶ τὰ παραλελειμμένα ἀναλογισάμενοι πολὺ μᾶλλον αὐτοῦ καταψηφίσασθε, ἐνθυμηθέντες ὅτι ἔνοχος μέν ἐστι τῇ γραφῇ, μεγάλη δ’ εὐτυχία τὸ τοιούτων πολιτῶν ἀπαλλαγῆναι τῇ πόλει. Ἀνάγνωθι δ’ αὐτοῖς τοὺς νόμους καὶ τοὺς ὅρκους καὶ τὴν γραφήν.

----

οὐδὲ πολλοστόν: ούτε το ελάχιστο

Γ. Να γράψετε στο τετράδιό σας τη μετάφραση του κειμένου.

Μονάδες 20

Γ1.α. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

καταγελᾷ: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο ευκτικής του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή.

εἴρηκα: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής αορίστου β΄ στην ίδια φωνή.

ἐξευρεῖν: το απαρέμφατο ενεστώτα στην ίδια φωνή.

καταψηφίσασθε: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα στην ίδια φωνή.

παραλελεμμένα: το τρίτο ενικό πρόσωπο οριστικής του ίδιου χρόνου στην ίδια φωνή.

Μονάδες 5

Γ1.β. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου :

τούτων: τη δοτική πληθυντικού του θηλυκού γένους.

ἁμαρτήματα: τη δοτική πληθυντικού.

μᾶλλον: τον θετικό βαθμό.

μεγάλη: την αιτιατική πληθυντικού του υπερθετικού βαθμού στο ίδιο γένος.

πόλει: την κλητική ενικού.

Μονάδες 5

Γ2.α. Να γίνει πλήρης συντακτική αναγνώριση των παρακάτω λέξεων:

τῶν ἀκροωμένων, ἐξευρεῖν, τούτων, αὐτοῦ, ἐνθυμηθέντες, τοιούτων.

Μονάδες 6

Γ2.β. ἐδυνήθην, εἴρηκα: Να γράψετε τις προτάσεις στις οποίες ανήκουν τα παραπάνω ρήματα και να τις αναγνωρίσετε πλήρως συντακτικά (είδος, εισαγωγή, εκφορά, λειτουργία).

Μονάδες 4

Απαντήσεις 2008

Γ. Ενδεικτική Μετάφραση

Εγώ, λοιπόν, όσο καλύτερα μπορούσα, έχω διατυπώσει τις κατηγορίες, γνωρίζω, όμως, καλά ότι οι υπόλοιποι από τους ακροατές απορούν με ποιο τρόπο τέλος πάντων με τόση ακρίβεια μπόρεσα να αποκαλύψω τα σφάλματά τους, αυτός, απ’ τη άλλη, με κοροϊδεύει, επειδή δεν έχω αναφέρει ούτε το ελάχιστο μέρος των κακών που χαρακτηρίζουν αυτούς (που υπάρχουν σ’ αυτούς). Εσείς ,λοιπόν, αφού αναλογιστείτε και αυτά που έχουν ειπωθεί και αυτά που έχουν παραλειφθεί πολύ περισσότερο να καταδικάσετε αυτόν με την ψήφο σας, αφού θυμηθείτε ότι είναι ένοχος με την έγγραφη καταγγελία και ότι είναι μεγάλη ευτυχία για την πόλη ν’ απαλλαγεί από τέτοιας κακής ποιότητας πολίτες. Διάβασέ τους τους νόμους και τους όρκους και την έγγραφη καταγγελία 

Γ1α

• καταγελῷεν

• εἴπετε

• ἐξευρίσκειν

• καταψηφιοῦνται

• παραλέλειπται

Γ1β

• ταύταις

• (τοῖς) ἁμαρτήμασι(ν)

• μάλα

• (τάς) μεγίστας

• (ὦ) πόλι

Γ2α

• «τῶν ἀκροωμένων»: επιθετική μετοχή με υποκείμενό της το άρθρο «τῶν» σε θέση γενικής διαιρετικής στο «οἱ ἄλλοι»

• «ἐξευρεῖν»: τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο του ρήματος «ἐδυνήθην» με υποκείμενό του το «ἐγὼ» (ταυτοπροσωπία)

• «τούτων»: «τὰ τούτων»: επιθετικός προσδιορισμός στη λέξη «ἁμαρτήματα» δυνάμει του άρθρου/ «τούτων»: γενική υποκειμενική στη λέξη «ἁμαρτήματα»

• «αὐτοῦ»: αντικείμενο του ρήματος «καταψηφίσασθε» (ρήμα σύνθετο με την πρόθεση «κατά»)

• «ἐνθυμηθέντες»: χρονικοϋποθετική μετοχή συνημμένη στο υποκείμενο «ὑμεῖς» του ρήματος «καταψηφίσασθε» και λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός σε αυτό.

• «τοιούτων»: ονοματικός ομοιόπτωτος επιθετικός προσδιορισμός στη λέξη «πολιτῶν»

Γ2β

• «ὅπως ποθ’ οὕτως ἀκριβῶς ἐδυνήθην ἐξευρεῖν τά τούτων ἁμαρτήματα» :

 δευτερεύουσα πλάγια ερωτηματική του τρόπου. Εισάγεται με το αναφορικό επίρρημα «ὅπως»

(μερικής αγνοίας). Εκφέρεται με οριστική «ἐδυνήθην» που δηλώνει το πραγματικό. Είναι πρόταση ονοματική και λειτουργεί ως αντικείμενο του ρήματος «θαυμάζουσιν»

• «ὅτι οὐδέ πολλοστόν μέρος εἴρηκα τῶν τούτοις ὑπαρχόντων κακῶν»:

δευτερεύουσα αιτιολογική πρόταση. Εισάγεται με τον αιτιολογικό σύνδεσμο «ὅτι», γιατί προηγείται ρήμα ψυχικού πάθους «καταγελᾷ» και δηλώνεται αντικειμενική αιτιολογία. Εκφέρεται με οριστική «εἴρηκα» που δηλώνει το πραγματικό. Λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός της αιτίας στο ρήμα «καταγελᾷ».

Θέματα 2007

Πλάτωνας, Ἀλκιβιάδης Α΄ 133 Β−C

ΣΩΚΡ. Ὀφθαλμὸς ἄρ’ εἰ μέλλει ἰδεῖν αὑτόν, εἰς ὀφθαλμὸν αὐτῷ βλεπτέον, καὶ τοῦ ὄμματος εἰς ἐκεῖνον τὸν τόπον ἐν ᾧ τυγχάνει ἡ ὀφθαλμοῦ ἀρετὴ ἐγγιγνομένη· ἔστι δὲ τοῦτό που ὄψις; − ΑΛΚ. Οὕτως. ΣΩΚΡ. Ἆρ’ οὖν, ὦ φίλε Ἀλκιβιάδη, καὶ ψυχὴ εἰ μέλλει γνώσεσθαι αὑτήν, εἰς ψυχὴν αὐτῇ βλεπτέον, καὶ μάλιστ’ εἰς τοῦτον αὐτῆς τὸν τόπον ἐν ᾧ ἐγγίγνεται ἡ ψυχῆς ἀρετή, σοφία, καὶ εἰς ἄλλο ᾧ τοῦτο τυγχάνει ὅμοιον ὄν; − ΑΛΚ. Ἔμοιγε δοκεῖ, ὦ Σώκρατες. ΣΩΚΡ. Ἔχομεν οὖν εἰπεῖν ὅτι ἐστὶ τῆς ψυχῆς θειότερον ἢ τοῦτο, περὶ ὃ τὸ εἰδέναι τε καὶ φρονεῖν ἐστιν; − ΑΛΚ. Οὐκ ἔχομεν. ΣΩΚΡ. Τῷ θεῷ ἄρα τοῦτ’ ἔοικεν αὐτῆς, καί τις εἰς τοῦτο βλέπων καὶ πᾶν τὸ θεῖον γνούς, θεόν τε καὶ φρόνησιν, οὕτω καὶ ἑαυτὸν ἂν γνοίη μάλιστα.

Γ1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το κείμενο.

Μονάδες 20

Γ2.α. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

ἰδεῖν: το δεύτερο ενικό πρόσωπο προστακτικής του ίδιου χρόνου της ίδιας φωνής.

τυγχάνει: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρατατικού.

γνώσεσθαι: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο προστακτικής αορίστου β΄.

εἰδέναι: το πρώτο πληθυντικό πρόσωπο υποτακτικής ενεστώτα.

ἔχομεν: το τρίτο ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου της ίδιας φωνής.

Μονάδες 5

Γ2.β. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου :

ὄμματος: τη δοτική του ενικού αριθμού.

τοῡτον: την ονομαστική του πληθυντικού αριθμού του αρσενικού γένους.

ὅμοιον: τη δοτική του πληθυντικού αριθμού του ουδέτερου γένους.

πᾱν: τη γενική ενικού αριθμού του θηλυκού γένους.

φρόνησιν: τη δοτική του πληθυντικού αριθμού.

Μονάδες 5

Γ3.α. Να προσδιορίσετε τη συντακτική θέση των παρακάτω λέξεων:

ἰδεῑν, ἐγγιγνομένη, αὑτήν, ὅμοιον, τὸ εἰδέναι.

Μονάδες 5

Γ3.β. «Τῷ θεῷ . . . μάλιστα»: Να αναγνωρίσετε τον λανθάνοντα υποθετικό λόγο και να τον αναλύσετε.

Μονάδες 5

Απαντήσεις 2007

Γ1. Ενδεικτική Μετάφραση

ΣΩΚΡ: Ο οφθαλμός, λοιπόν, εάν πρόκειται να δει τον εαυτό του, πρέπει να κοιτάζει ο ίδιος σ’ άλλο οφθαλμό, και στο σημείο εκείνο του ματιού, μέσα στο οποίο τυχαίνει να ενυπάρχει η ικανότητα του οφθαλμού· είναι αυτό, κατά κάποιο τρόπο, η δύναμη της όρασης;

ΑΛΚ: Έτσι (είναι).

ΣΩΚΡ: Άραγε, λοιπόν, αγαπητέ Αλκιβιάδη, και η ψυχή εάν πρόκειται να γνωρίσει τον εαυτό της, πρέπει η ίδια να κοιτάζει σε (άλλη) ψυχή και περισσότερο σε αυτό το μέρος αυτής, στο οποίο ενυπάρχει η αρετή της ψυχής, δηλαδή η σοφία, και σε άλλο μέρος με το οποίο τυχαίνει να είναι αυτό όμοιο;

ΑΛΚ: Σε μένα τουλάχιστον έτσι φαίνεται, Σωκράτη.

ΣΩΚΡ: Μπορούμε, λοιπόν, να πούμε ότι υπάρχει μέρος της ψυχής πιο θεϊκό από αυτό, στο οποίο υπάρχει και η γνώση και η φρόνηση;

ΑΛΚ: Δεν μπορούμε.

ΣΩΚΡ: Αυτό, επομένως, το μέρος της μοιάζει με τη θεότητα και κάποιος αν κοιτάζει σε αυτό και αν γνωρίσει όλη τη θεότητα, δηλαδή και το θεό και τη φρόνηση, έτσι μπορεί να γνωρίσει περισσότερο και τον εαυτό του. 

Γ2α.

ἰδέ

ἐτύγχανον

γνόντων και γνώτωσαν

εἰδῶμεν

ἔσχηκεν

Γ2β.

ὄμματι

οὗτοι

ὁμοίοις

πάσης

φρονήσεσι

Γ3α.

ἰδεῖν: τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο ρήμα μέλλει με υποκείμενό του το ὄφθαλμός (ταυτοπροσωπία)

ἐγγιγνομένη: κατηγορηματική μετοχή, που αναφέρεται στο υποκείμενο «η αρετή» του ρήματος τυγχάνει από το οποίο εξαρτάται.

Αὐτήν: Αντικείμενο στο απαρέμφατο «γνώσεσθαι».

Ὅμοιον: Κατηγορούμενο του υποκειμένου «τοῦτο» μέσω της μετοχής «ὄν».

Τό εἰδέναι : Έναρθρο απαρέμφατο, υποκείμενο του ρήματος ἐστίν

Γ3β. Βλέπων, γνούς: Επιρρηματικές υποθετικές μετοχές που λειτουργούν ως επιρρηματικοί προσδιορισμοί της προϋπόθεσης στην έγκλιση «ἄν γνοίη» που ταιριάζει ως απόδοση του υποθετικού λόγου της απλής σκέψης.

Ανάλυση:

Εἰ βλέποι καί εἰ γνοίη (Υπ.) - ἄν γνοίη (Απ.)

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ: Ο υποθετικός λόγος εκτός από λανθάνων είναι και σύνθετος.

Θέματα 2006

Ξενοφώντας, Συμπόσιον 2.10

Καὶ ὁ Ἀντισθένης, Πῶς οὖν, ἔφη, ὦ Σώκρατες, οὕτω γιγνώσκων οὐ καὶ σὺ παιδεύεις Ξανθίππην, ἀλλὰ χρῇ γυναικὶ τῶν οὐσῶν, οἶμαι δὲ καὶ τῶν γεγενημένων καὶ τῶν ἐσομένων, χαλεπωτάτῃ;

Ὅτι, ἔφη, ὁρῶ καὶ τοὺς ἱππικοὺς βουλομένους γενέσθαι οὐ τοὺς εὐπειθεστάτους ἀλλὰ τοὺς θυμοειδεῖς ἵππους κτωμένους. νομίζουσι γάρ, ἢν τοὺς τοιούτους δύνωνται κατέχειν, ῥᾳδίως τοῖς γε ἄλλοις ἵπποις χρήσεσθαι. κἀγὼ δὴ βουλόμενος ἀνθρώποις χρῆσθαι καὶ ὁμιλεῖν ταύτην κέκτημαι, εὖ εἰδὼς ὅτι εἰ ταύτην ὑποίσω, ῥᾳδίως τοῖς γε ἄλλοις ἅπασιν ἀνθρώποις συνέσομαι.

___

ἱππικὸς: ικανός ιππέας

Γ1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το κείμενο.

Μονάδες 20

Γ2.α. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

ἔφη: το δεύτερο ενικό πρόσωπο προστακτικής ενεστώτα.

γιγνώσκων: το δεύτερο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου στην ίδια φωνή.

ὁρῶ: το δεύτερο ενικό πρόσωπο παρατατικού στην ίδια φωνή.

νομίζουσι: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα στην ίδια φωνή.

κατέχειν: το τρίτο ενικό πρόσωπο υποτακτικής αορίστου β΄ στην ίδια φωνή.

Μονάδες 5

Γ2.β. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου :

σὺ: τη δοτική πληθυντικού αριθμού του ίδιου προσώπου.

γυναικὶ: την κλητική ενικού αριθμού.

θυμοειδεῖς: την ονομαστική ενικού αριθμού του ουδετέρου γένους.

ἵππους: τη δοτική ενικού αριθμού.

ἅπασιν: τη γενική ενικού αριθμού του θηλυκού γένους.

Μονάδες 5

Γ3.α. Να προσδιορίσετε τη συντακτική θέση των παρακάτω λέξεων:

γυναικί, τῶν οὐσῶν, κτωμένους, χρῆσθαι, εὖ, ἅπασιν.

Μονάδες 6

Γ3.β. «Ὅτι, ἔφη, ὁρῶ ... συνέσομαι»: Να βρεθούν οι υποθετικοί λόγοι του αποσπάσματος και να αναγνωριστεί το είδος τους.

Μονάδες 4

Απαντήσεις 2006

Γ1. Ενδεικτική Μετάφραση

Και ο Αντισθένης είπε: Πώς, λοιπόν, Σωκράτη, αν και γνωρίζεις τόσα, δεν εκπαιδεύεις κι εσύ την Ξανθίππη, αλλά έχεις την πιο δύστροπη γυναίκα ανάμεσα σε αυτές που υπάρχουν, νομίζω και από αυτές που έχουν υπάρξει και από αυτές που θα υπάρξουν.

Επειδή, είπε, βλέπω και αυτούς που θέλουν να γίνουν ικανοί ιππείς να αποκτούν όχι τα πιο υπάκουα αλλά τα ατίθασα άλογα. Γιατί πιστεὐουν ότι, αν μπορούν να κατέχουν τέτοιου είδους (άλογα), εύκολα βέβαια θα ιππεύουν τα υπόλοιπα άλογα.

Και εγώ λοιπόν επειδή θέλω να συναναστρέφομαι και να έρχομαι σε επαφή με ανθρώπους αυτήν έχω αποκτήσει, επειδή γνωρίζω καλά ότι αν θα υπομένω αυτήν, εύκολα θα συνυπάρχω με όλους τους άλλους ανθρώπους.

Γ2α.

ἔφη: φάθι

γιγνώσκων: ἐγνώκατε

ὁρῶ: ἑώρας

νομίζουσι: νομιοῦσι(ν)

κατέχειν: κατάσχῃ

Γ2β.

σὺ: ὑμῖν

γυναικὶ: γύναι

θυμοειδεῖς: το θυμοειδές

ἵππους: ἵππῳ

ἅπασιν: ἁπάσης

Γ3α.

γυναικί: αντικείμενο στο «χρῇ»

τῶν οὐσῶν: γενική διαιρετική στο «γυναικί» από το «χαλεπωτάτη»

κτωμένους: κατηγορηματική μετοχή από το «ὁρῶ»

χρῆσθαι: τελικό απαρέμφατο, αντικείμενο στο «βουλομένους»

εὖ: επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο «εἰδὼς»

ἅπασιν: κατηγορηματικός προσδιορισμός στο «ἀνθρώποις»

Γ3β.

υπόθεση: ἢν τοὺς τοιούτους δύνωνται κατέχειν

απόδοση: ῥᾳδίως τοῖς γε ἄλλοις ἵπποις χρήσεσθαι

πλάγιος, εξαρτημένος υποθετικός λόγος από το «νομίζουσι» που δηλώνει το προσδοκώμενο

ανεξάρτητος: ἢν δυνώμεθα… χρησόμεθα

υπόθεση: εἰ ταύτην ὑποίσω

απόδοση: ὅτι συνέσομαι

πλάγιος, εξαρτημένος υποθετικός λόγος που δηλώνει το πραγματικό (με σημασία προσδοκωμένου).

Θέματα 2005

Λυκούργος, Κατά Λεωκράτους 20 83-84

Τοῦτο γὰρ ἔχει μέγιστον ἡ πόλις ὑμῶν ἀγαθόν, ὅτι τῶν καλῶν ἔργων παράδειγμα τοῖς Ἕλλησι γέγονεν· ὅσον γὰρ τῷ χρόνῳ πασῶν ἐστιν ἀρχαιοτάτη, τοσοῦτον οἱ πρόγονοι ἡμῶν τῶν ἄλλων ἀνθρώπων ἀρετῇ διενηνόχασιν. ἐπὶ Κόδρου γὰρ βασιλεύοντος Πελοποννησίοις γενομένης ἀφορίας κατὰ τὴν χώραν αὐτῶν ἔδοξε στρατεύειν ἐπὶ τὴν πόλιν ἡμῶν, καὶ ἡμῶν τοὺς προγόνους ἐξαναστήσαντας κατανείμασθαι τὴν χώραν. καὶ πρῶτον μὲν εἰς Δελφοὺς ἀποστείλαντες τὸν θεὸν ἐπηρώτων εἰ λήψονται τὰς Ἀθήνας· ἀνελόντος δ’ αὐτοῖς τοῦ θεοῦ, ὅτι τὴν πόλιν αἱρήσουσιν ἐὰν μὴ τὸν βασιλέα τὸν Ἀθηναίων {Κόδρον} ἀποκτείνωσιν, ἐστράτευον ἐπὶ τὰς Ἀθήνας.

Γ1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το κείμενο.

Μονάδες 20

Γ2.α. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

διενηνόχασιν: το τρίτο ενικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα της ίδιας φωνής.

ἀποστείλαντες: το τρίτο πληθυντικό πρόσωπο οριστικής μέλλοντα της ίδιας φωνής.

ἐπηρώτων: το τρίτο ενικό πρόσωπο ευκτικής ενεστώτα της ίδιας φωνής.

λήψονται: το δεύτερο ενικό πρόσωπο οριστικής παρακειμένου της ίδιας φωνής.

ἀνελόντος: το δεύτερο ενικό πρόσωπο προστακτικής αορίστου β΄ της ίδιας φωνής.

Μονάδες 5

Γ2.β. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου :

τοῦτο: την ονομαστική πληθυντικού του αρσενικού γένους.

μέγιστον: τη δοτική πληθυντικού του αρσενικού γένους στο συγκριτικό βαθμό.

πασῶν: τη δοτική ενικού του αρσενικού γένους.

γενομένης: την ονομαστική πληθυντικού του θηλυκού γένους.

τὸν βασιλέα: την κλητική του ενικού αριθμού.

Μονάδες 5

Γ3.α. Να προσδιορίσετε τη συντακτική θέση των παρακάτω λέξεων:

τῶν καλῶν, παράδειγμα, ἀρετῇ, ἐπὶ τὴν πόλιν, πρῶτον, αὐτοῖς.

Μονάδες 6

Γ3.β. Να βρεθεί ο υποθετικός λόγος του κειμένου· να αναγνωρισθεί το είδος του και να μετατραπεί σε υποθετικό λόγο που να δηλώνει την αόριστη επανάληψη στο παρόν και στο μέλλον.

Μονάδες 4

Απαντήσεις 2005

Γ1. Ενδεικτική Μετάφραση

Γιατί η πόλη σας αυτό έχει ως μεγαλύτερο αγαθό, ότι έχει δηλαδή γίνει για τους Έλληνες παράδειγμα καλών έργων. Γιατί όσο είναι αρχαιότατη στο χρόνο, τόσο οι πρόγονοί μας διαφέρουν στην αρετή από τους άλλους ανθρώπους. Γιατί όταν ο Κόδρος βασίλευε στους Πελοποννήσιους και υπήρχε ξηρασία στη χώρα τους φάνηκε καλό να εκστρατεύσουν εναντίον της πόλης μας, και αφού εκδιώξουν τους προγόνους μας, να μοιράσουν τη χώρα. Και πρώτα αφού έστειλαν στους Δελφούς απεσταλμένο ρωτούσαν το θεό αν θα καταλάβουν την Αθήνα. Κι αφού τους απάντησε ο θεός ότι θα κατακτήσουν την πόλη, αν δε σκοτώσουν το βασιλιά των Αθηναίων, εκστράτευαν εναντίον της Αθήνας.

Γ2α.

διενηνόχασιν: διοίσει

ἀποστείλαντες: ἀποστελοῦσι(ν)

ἐπηρώτων: ἐπερωτῶ/ ἐπερωτῷη

λήψονται: εἴληφας

ἀνελόντος: ἄνελε

Γ2β.

τοῦτο: οὗτοι

μέγιστον: μείζοσι(ν)

παςῶν: παντί

γενομένης: γενόμεναι

τόν βασιλέα: ὦ βασιλεῦ

Γ3α.

τῶν καλῶν: επιθετικός προσδιορισμός στο «ἔργων»

παράδειγμα: κατηγορούμενο στο «πόλις» από το «γέγονεν»

ἀρετῇ: επιρρηματικός προσδιορισμός, δοτική της αναφοράς στο «διενηνόχασιν»

ἐπί τήν πόλιν: εμπρόθετος προσδιορισμός που δηλώνει την εχθρική διάθεση/ εναντίωση στο «στρατεύειν»

πρῶτον: επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο «ἀποστείλαντες»

αὐτοῖς: έμμεσο αντικείμενο στη μετοχή «ἀνελόντος»

Γ3 β.

ἐάν μη τον βασιλέα των Αθηναίων (Κόδρον) ἀποκτείνωσιν, ὅτι τήν πόλιν αἱρήσουσιν.

Υποθετικός λόγος του προσδοκωμένου.

Μετατροπή σε:

ἐάν μη τον βασιλέα των Αθηναίων (Κόδρον) ἀποκτείνωσιν, ὅτι τήν πόλιν αἱροῦσιν

(Υποθετικός λόγος της αόριστης επανάληψης στο παρόν και στο μέλλον).

Θέματα 2004

Ξενοφώντας, Απομνημονεύματα Α,6,14

(14) Ἐγὼ δ' οὖν καὶ αὐτός, ὦ Ἀντιφῶν, ὥσπερ ἄλλος τις ἢ ἵππῳ ἀγαθῷ ἢ κυνὶ ἢ ὄρνιθι ἥδεται, οὕτω καὶ ἔτι μᾶλλον ἥδομαι φίλοις ἀγαθοῖς, καὶ ἐάν τι ἔχω ἀγαθόν, διδάσκω, καὶ ἄλλοις συνίστημι παρ' ὧν ἂν ἡγῶμαι ὠφελήσεσθαί τι αὐτοὺς εἰς ἀρετήν· καὶ τοὺς θησαυροὺς τῶν πάλαι σοφῶν ἀνδρῶν, οὓς ἐκεῖνοι κατέλιπον ἐν βιβλίοις γράψαντες, ἀνελίττων κοινῇ σὺν τοῖς φίλοις διέρχομαι, καὶ ἄν τι ὁρῶμεν ἀγαθόν, ἐκλεγόμεθα· καὶ μέγα νομίζομεν κέρδος, ἐὰν ἀλλήλοις φίλοι γιγνώμεθα. Ἐμοὶ μὲν δὴ ταῦτα ἀκούοντι ἐδόκει αὐτός τε μακάριος εἶναι καὶ τοὺς ἀκούοντας ἐπὶ καλοκἀγαθίαν ἄγειν.

___

ἀνελίττων: ξετυλίγοντας (το βιβλίο που είχε μορφή κυλίνδρου).

Γ1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το κείμενο.

Μονάδες 20

Γ2.α. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

ὁρῶμεν: το ίδιο πρόσωπο στην ίδια έγκλιση και φωνή του αορίστου β′

γιγνώμεθα: το δεύτερο ενικό πρόσωπο προστακτικής αορίστου β′

ὠφελήσεσθαι: το απαρέμφατο παρακειμένου ενεργητικής φωνής

συνίστημι: το δεύτερο ενικό πρόσωπο οριστικής αορίστου της ίδιας φωνής και τη γενική ενικού αρσενικού γένους της μετοχής ενεστώτα της ίδιας φωνής.

Μονάδες 5

Γ2.β. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

ὄρνιθι: την αιτιατική ενικού

τι: τη δοτική πληθυντικού του ίδιου γένους

σοφῶν: την αιτιατική πληθυντικού θηλυκού γένους

μέγα: τα παραθετικά επιθέτου στο γένος, τον αριθμό και την πτώση που βρίσκεται

ταῦτα: τη γενική πληθυντικού θηλυκού γένους.

Μονάδες 5

Γ3.α. «ἄν τι ὁρῶμεν ἀγαθόν, ἐκλεγόμεθα».

Να αναγνωρίσετε τον υποθετικό λόγο και να τον μετατρέψετε σε υποθετικό λόγο του μη πραγματικού.

Μονάδες 4

Γ3.β. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τα παρακάτω:

φίλοις, εἰς ἀρετήν, ἀλλήλοις, φίλοι, ἀκούοντι, εἶναι.

Μονάδες 6

Απαντήσεις 2004

Γ 1. Ενδεικτική Μετάφραση

Και εγώ ο ίδιος λοιπόν, Αντιφώντα, όπως ακριβώς κάποιος άλλος ευχαριστιέται ή με καλό άλογο ή σκύλο ή πουλί, έτσι και ακόμα περισσότερο ευχαριστιέμαι με καλούς φίλους και, εάν έχω κάτι καλό, τους διδάσκω και τους συνιστώ σε άλλους από οποιουσδήποτε θεωρώ ότι κάπως θα ωφεληθούν οι ίδιοι, για να γίνουν ενάρετοι. Και ξετυλίγοντας των παλαιών σοφών ανδρών τους θησαυρούς, τους οποίους εκείνοι άφησαν (κληροδότησαν), αφού τους έγραψαν σε βιβλία, μελετώ από κοινού με τους φίλους, και αν βλέπουμε κάτι καλό, το παίρνουμε (υιοθετούμε). Και θεωρούμε μεγάλο κέρδος, εάν γινόμαστε φίλοι μεταξύ μας. Όταν λοιπόν άκουγα αυτά, μου φαινόταν ότι και ο ίδιος ήταν ευτυχισμένος και ότι οδηγούσε αυτούς που τα άκουγαν (τους ακροατές ) να γίνουν ολοκληρωμένοι (έντιμοι) πολίτες.

Γ2α

ὁρῶμεν: ἴδωμεν

γιγνώμεθα : γενοῦ

ὠφελήσεσθαι: ὠφεληκέναι

συνίστημι: συνέστησας - συνιστάντος

Γ2β

ὄρνιθι: ὄρνιν

τι: τισί(ν)

σοφῶν: σοφάς

μέγα: μεῖζον – μέγιστον

ταῦτα: τούτων

Γ3α

ἄν τι ὁρῶμεν ἀγαθόν, ἐκλεγόμεθα: Είδος:

αόριστη επανάληψη στο παρόν και στο μέλλον

Μετατροπή στο μη πραγματικό:

εἴ τι ἑωρῶμεν ἀγαθόν, ἐξελεγόμεθα ἄν.

Γ3β

φίλοις: δοτική της αιτίας που προσδιορίζει το ρήμα «ἥδομαι».

εἰς ἀρετήν: εμπρόθετος προσδιορισμός του σκοπού στο «ὠφελήσεσθαι».

ἀλλήλοις: δοτική αντικειμενική στο επίθετο «φίλοι». -

φίλοι: κατηγορούμενο στο εννοούμενο υποκείμενο «ἡμεῖς».

ἀκούοντι: επιρρηματική - χρονική μετοχή, συνημμένη στη δοτική προσωπική «ἐμοί».

εἶναι : αντικείμενο στο ρήμα «ἐδόκει» – ειδικό απαρέμφατο.

Θέματα 2003

Ξενοφώντας, Απομνημονεύματα Δ. ΙV.16.

Ἀλλὰ μὴν καὶ ὁμόνοιά γε μέγιστόν τε ἀγαθὸν δοκεῖ ταῖς πόλεσιν εἶναι καὶ πλειστάκις ἐν αὐταῖς αἵ τε γερουσίαι καὶ οἱ ἄριστοι ἄνδρες παρακελεύονται τοῖς πολίταις ὁμονοεῖν, καὶ πανταχοῦ ἐν τῇ Ἑλλάδι νόμος κεῖται τοὺς πολίτας ὀμνύναι ὁμονοήσειν, καὶ πανταχοῦ ὀμνύουσι τὸν ὅρκον τοῦτον· οἶμαι δ' ἐγὼ ταῦτα γίγνεσθαι οὐχ ὅπως τοὺς αὐτοὺς χοροὺς κρίνωσιν οἱ πολῖται, οὐδ' ὅπως τοὺς αὐτοὺς αὐλητὰς ἐπαινῶσιν, οὐδ' ὅπως τοὺς αὐτοὺς ποιητὰς αἱρῶνται, οὐδ' ἵνα τοῖς αὐτοῖς ἥδωνται, ἀλλ' ἵνα τοῖς νόμοις πείθωνται. τούτοις γὰρ τῶν πολιτῶν ἐμμενόντων, αἱ πόλεις ἰσχυρόταταί τε καὶ εὐδαιμονέσταται γίγνονται· ἄνευ δὲ ὁμονοίας οὔτ' ἂν πόλις εὖ πολιτευθείη οὔτ' οἶκος καλῶς οἰκηθείη.

Γ1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το κείμενο.

Μονάδες 20

Γ2.α.      Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τους παρακάτω πίνακες, στα κενά των οποίων θα συμπληρώσετε τους τύπους που ζητούνται. (Η αντωνυμία να γραφεί στο γένος και στον αριθμό που βρίσκεται ο τύπος του κειμένου, που δίνεται).

	Επίρρημα
	Θετικός	Συγκριτικός
εὐδαιμονέσταται

	Αντωνυμία
	Γενική	Δοτική	Κλητική
τοῦτον

Μονάδες 5

Γ2.β.      Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

                αἱρῶνται: το δεύτερο ενικό πρόσωπο της ευκτικής και της προστακτικής του αορίστου β´ στη φωνή που βρίσκεται.

                πείθωνται: τον ίδιο τύπο στον παθητικό αόριστο.

                ἐμμενόντων: το δεύτερο ενικό πρόσωπο της οριστικής του μέλλοντα και του αορίστου στη φωνή που βρίσκεται.

Μονάδες 5

Γ3.α.      Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

                ἀγαθόν, εἶναι, ταῦτα, τούτοις, τῶν πολιτῶν.

Μονάδες 5

Γ3.β.      «οἱ ἄριστοι ἄνδρες παρακελεύονται τοῖς πολίταις ὁμονοεῖν»:

                Να μεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ (Μονάδες 2) και να δικαιολογήσετε την απάντησή σας (Μονάδες 3).

Μονάδες 5

Απαντήσεις 2003

Γ1. Ενδεικτική Μετάφραση

Αλλά όμως και η ομόνοια βέβαια θεωρείται ότι είναι πάρα πολύ μεγάλο αγαθό για τις πόλεις και πολλές φορές σ' αυτές και οι γερουσίες και οι άριστοι άνδρες συμβουλεύουν τους πολίτες να ομονοούν και παντού στην Ελλάδα υπάρχει νόμος να ορκίζονται οι πολίτες ότι θα ομονοούν και παντού ορκίζονται  αυτόν το νόμο, κι εγώ νομίζω ότι αυτά γίνονται όχι για να κρίνουν τους ίδιους χορούς οι πολίτες, ούτε για να επαινούν τους ίδιους αυλητές, ούτε για να προτιμούν τους ίδιους ποιητές, ούτε για να ευχαριστιούνται με τα ίδια αλλά για να υπακούουν στους νόμους, επειδή όταν οι πολίτες μένουν πιστοί στους νόμους οι πόλεις γίνονται και πάρα πολύ δυνατές και πάρα πολύ ευτυχισμένες, όμως χωρίς την ομόνοια ούτε η πόλη θα μπορούσε να κυβερνηθεί καλά, ούτε ένα σπίτι να διοικηθεί σωστά.

Γ2α.

	Επίρρημα
	Θετικός	Συγκριτικός
εὐδαιμονέσταται	εὐδαιμόνως	εὐδαιμονέστερον

	Αντωνυμία
	Γενική	Δοτική	Κλητική
τοῦτον	τούτου	τούτῳ	Ὦ οὗτος

Γ2β.

αἱρῶνται: ἕλοιο / ἑλοῦ

πείθωνται: πεισθῶσι

ἐμμενόντων: ἐμένεις /ἐνέμεινας

Γ3α

ἀγαθόν: κατηγορούμενο στο ὁμόνοια με συνδετικό το απαρέμφατο  εἶναι

εἶναι: ειδικό παρέμφατο αντικείμενο στο ρήμα (προσωπικό) δοκεῖ

ταῦτα: υποκείμενο του απαρεμφάτου γίγνεσθαι

τούτοις: αντικείμενο στη μετοχή ἐμμενόντων

τῶν πολιτῶν: υποκείμενο της μετοχής ἐμμενόντων

Γ3β.

«οἱ ἄριστοι ἄνδρες παρακελεύονται τοῖς πολίταις ὁμονοεῖν»:

πολῖται ὁμονοεῖτε

το  ὁμονοεῖν είναι τελικό απαρέμφατο και εξαρτάται από το παρακελεύονται, ρήμα που δείχνει επιθυμία

η προτροπή γίνεται σε τρίτους, συνεπώς στον ευθύ λόγο θα έχουμε β΄ πρόσωπο

επίσης στον ευθύ λόγο θα έχουμε προστακτική (έγκλιση που δηλώνει επιθυμία)

Θέματα 2002

Δημοσθένης, Κατά Μειδίου (169 - 170)

Ἐγὼ γὰρ οἶδ' ὅτι πολλοὶ πολλὰ κἀγάθ' ὑμᾶς εἰσιν εἰργασμένοι, οὐ κατὰ τὰς Μειδίου λῃτουργίας, οἱ μὲν ναυμαχίας νενικηκότες, οἱ δὲ πόλεις εἰληφότες, οἱ δὲ πολλὰ καὶ καλὰ τῇ πόλει στήσαντες τρόπαια· ἀλλ' ὅμως οὐδενὶ πώποτε τούτων δεδώκατε τὴν δωρειὰν ταύτην οὐδ' ἂν δοίητε, ἐξεῖναι τοὺς ἰδίους ἐχθροὺς ὑβρίζειν αὐτῶν ἑκάστῳ, ὁπότ' ἂν βούληται καὶ ὃν ἂν δύνηται τρόπον. οὐδὲ γὰρ Ἁρμοδίῳ καὶ Ἀριστογείτονι· τούτοις γὰρ δὴ μέγισται δέδονται δωρειαὶ παρ' ὑμῶν καὶ ὑπὲρ μεγίστων. οὐδ' ἂν ἠνέσχεσθ' , εἰ προσέγραψέ τις ἐν τῇ στήλῃ "ἐξεῖναι δὲ καὶ ὑβρίζειν αὐτοῖς ὃν ἂν βούλωνται".  

               

δωρειά: δωρεά, προνόμιο.

Γ1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το κείμενο.

Μονάδες 20

Γ2.α.      Να μεταφέρετε στο τετράδιό σας τους παρακάτω πίνακες, στα κενά των οποίων θα συμπληρώσετε τους τύπους που ζητούνται. (Το επίθετο να γραφεί στην πτώση, στο γένος και στον αριθμό που βρίσκεται ο τύπος που δίνεται).

               

	Επίρρημα
	Θετικός	Συγκριτικός	Υπερθετικός
Καλὰ

	Επίθετο
	Θετικός	Συγκριτικός
μεγίστων

Μονάδες 5

Γ2.β.      Να γράψετε τους ζητουμένους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

                οἶδ(α): το τρίτο ενικό πρόσωπο της υποτακτικής και προστακτικής του ίδιου χρόνου.

                δεδώκατε: το ίδιο πρόσωπο της οριστικής του παρατατικού και του αορίστου β´ της ίδιας φωνής.

                δύνηται: το ίδιο πρόσωπο της ευκτικής στο χρόνο που βρίσκεται.

Μονάδες 5

Γ3.α.      "Ἐγὼ γὰρ οἶδ' ὅτι πολλοὶ πολλὰ κἀγάθ' ὑμᾶς εἰσιν εἰργασμένοι": Να γράψετε τη δευτερεύουσα πρόταση του χωρίου αυτού, να δηλώσετε το είδος της και να προσδιορίσετε το συντακτικό της ρόλο (Μονάδες 3).

                Να μεταφέρετε τον πλάγιο λόγο σε ευθύ (Μονάδες 2).

Μονάδες 5

Γ3.β.      Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις παρακάτω λέξεις ή φράσεις του κειμένου:

                κατὰ τὰς λῃτουργίας, τῇ πόλει, οὐδενί, ὑβρίζειν, ὑπὲρ μεγίστων.

Μονάδες 5

Απαντήσεις 2002

Γ1. Ενδεικτική Μετάφραση

Γιατί εγώ ξέρω ότι πολλοί έχουν κάνει πολλά καλά σε σας, όχι σύμφωνα με τις δημόσιες εισφορές του Μειδία, άλλοι επειδή έχουν νικήσει σε ναυμαχίες, άλλοι επειδή έχουν καταλάβει πόλεις, άλλοι επειδή έστησαν πολλά και καλά τρόπαια για την πόλη· όμως σε κανέναν απ' αυτούς ποτέ μέχρι σήμερα δεν έχετε δώσει αυτό το προνόμιο, ούτε είναι δυνατό να δώσετε, δηλαδή να επιτρέπεται σε καθένα απ' αυτούς να προσβάλει τους προσωπικούς του εχθρούς, όποτε θέλει και με όποιον τρόπο μπορεί. Γιατί ούτε στον Αρμόδιο και τον Αριστογείτονα (έχετε δώσει)· αν και σ' αυτούς έχουν παραχωρηθεί πολύ σημαντικά προνόμια από εσάς και για πολύ σημαντικούς λόγους. Ούτε θα μπορούσατε να ανεχτείτε, αν κάποιος προσέθετε στην στήλη “να επιτρέπεται σ' αυτούς και να προσβάλουν όποιον θέλουν”.

Γ2α

Θετικός	Συγκριτκός	Υπερθετικός
καλῶς	κάλλιον	κάλλιστα
μεγάλων	μειζόνων	μεγίστων

Γ2β

οἶδα: εἰδῇ, ἴστω

δεδώκατε: ἐδίδοτε, ἔδοτε

δύνηται: δύναιτο

Γ3α

ὅτι πολλοὶ πολλὰ κἀγάθ' ὑμᾶς εἰσιν εἰργασμένοι

δευτερεύουσα ονοματική ειδική πρόταση, αντικείμενο του ρήματος οἶδα

Στον ευθύ λόγο: “πολλοὶ πολλὰ κἀγάθ' ὑμᾶς εἰσιν εἰργασμένοι”

Γ3β

κατὰ τὰς λῃτουργίας: επιρρηματικός εμπρόθετος προσδιορισμός της συμφωνίας στο ρήμα  εἰσιν εἰργασμένοι

τῇ πόλει: δοτική προσωπική χαριστική

οὐδενὶ: αντικείμενο έμμεσο του ρήματος δεδώκατε

ὑβρίζειν: τελικό παρέμφατο, υποκείμενο του απρόσωπου ἐξεῖναι

ὑπὲρ μεγίστων: επιρρηματικός εμπρόθετος προσδιορισμός της αιτίας στο  δέδονται

   

Θέματα 2001

Ξενοφῶντας, Ἑλληνικά  Α´ (γ´) 8 - 10

Ἐκ τούτου δὲ Ἀλκιβιάδης μὲν ᾤχετο εἰς τὸν Ἑλλήσποντον καὶ εἰς Χερρόνησον χρήματα πράξων· οἱ δὲ λοιποὶ στρατηγοὶ συνεχώρησαν πρὸς Φαρνάβαζον ὑπὲρ Καλχηδόνος εἴκοσι τάλαντα δοῦναι Ἀθηναίοις Φαρνάβαζον καὶ ὡς βασιλέα πρέσβεις Ἀθηναίων ἀναγαγεῖν, καὶ ὅρκους ἔδοσαν καὶ ἔλαβον παρὰ Φαρναβάζου ὑποτελεῖν τὸν φόρον Καλχηδονίους Ἀθηναίοις ὅσονπερ εἰώθεσαν καὶ τὰ ὀφειλόμενα χρήματα ἀποδοῦναι, Ἀθηναίους δὲ μὴ πολεμεῖν Καλχηδονίοις, ἕως ἂν οἱ παρὰ βασιλέως πρέσβεις ἔλθωσιν. Ἀλκιβιάδης δὲ τοῖς ὅρκοις οὐκ ἐτύγχανε παρών, ἀλλὰ περὶ Σηλυμβρίαν ἦν.

Γ1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το κείμενο.

Μονάδες 20

Γ2.α) συνεχώρησαν, ἀποδοῦναι: Να κλίνετε την προστακτική των ρηματικών αυτών τύπων στο χρόνο και τη φωνή που βρίσκονται.        

Μονάδες 5

Γ2.β) ἔλαβον: Να κλίνετε στον ενικό αριθμό το αρσενικό γένος της μετοχής του ενεργητικού παρακειμένου.

Μονάδες 5

Γ3. α) Να χαρακτηρίσετε συντακτικώς τις μετοχές: πράξων, παρών.

Μονάδες 5

Γ3.β) Να γράψετε την υπόθεση και την απόδοση του υποθετικού λόγου που λανθάνει στο κείμενο και να τον χαρακτηρίσετε.

Μονάδες 5

  

Απαντήσεις 2001

Γ1. Ενδεικτική Μετάφραση

Μετά από αυτό, λοιπόν, ο μεν Αλκιβιάδης είχε αναχωρήσει προς τον Ελλήσποντο και προς τη Χερσόνησο για να εισπράξει χρήματα' οι υπόλοιποι όμως στρατηγοί συμφώνησαν με το Φαρνάβαζο να δώσει ο Φαρνάβαζος στους Αθηναίους είκοσι τάλαντα για την Καλχηδόνα και να οδηγήσει προς το βασιλιά τους απεσταλμένους των Αθηναίων, και έδωσαν ένορκες διαβεβαιώσεις και πήραν από το Φαρνάβαζο, να πληρώνουν οι Καλχηδόνιοι το φόρο υποτέλειας στους Αθηναίους, όσο ακριβώς είχαν συνηθίσει, και να δώσουν πίσω τα χρήματα που οφείλονταν ,οι Αθηναίοι όμως να μην πολεμούν με τους Καλχηδονίους έως ότου έλθουν οι απεσταλμένοι από το βασιλιά. Ο Αλκιβιάδης όμως δεν τύχαινε να παρευρίσκεται στην ανταλλαγή ένορκων διαβεβαιώσεων ,αλλά βρισκόταν κοντά στη Σηλυμβρία.

Γ2 α.

- συγχώρησον, συγχωρησάτω, - συγχωρήσατε, συγχωρησάντων ή συγχωρησάτωσαν

- ἀπόδος, ἀποδότω, - ἀπόδοτε, ἀποδόντων ή ἀποδότωσαν

β. 

εἰληφώς, εἰληφότος, εἰληφότι, εἰληφότα, εἰληφώς

Γ3α

πράξων: επιρρηματική τελική μετοχή, συνημμένη στο υποκείμενο Αλκιβιάδης του ρήματος ᾤχετο.

παρών: κατηγορηματική μετοχή, που αναφέρεται στο υποκείμενο Αλκιβιάδης του ρήματος οὐκ ἐτύγχανε.

β.Υπόθεση: ἔως ἄν οἱ παρά βασιλέως πρέσβεις ἔλθωσιν

Απόδοση: μή πολεμεῖν

Ο υποθετικός λόγος είναι λανθάνων καθώς η υπόθεση λανθάνει σε χρονικοϋποθετική πρόταση και εξαρτημένος, καθώς η απόδοση είναι τελικό απαρέμφατο, που ισοδυναμεί με μελλοντική έκφραση και εκφράζει το προσδοκώμενο.

(Ενδεικτικά σημειώνεται ότι ο υποθετικός λόγος μετά την απεξάρτηση θα έχει ως απόδοση: “μή πολεμεῖτε”.

Θέματα 2000

'Ισοκράτης, Νικοκλῆς, 27-28

Ὡς δὲ προσηκόντως τὴν ἀρχὴν ἡμεῖς ἔχομεν, πολὺ τούτου συντομώτερος καὶ μᾶλλον ὁμολογούμενος ὁ λόγος ἐστίν. Τίς γὰρ οὐκ οἶδεν, ὅτι Τεῦκρος μὲν ὁ τοῦ γένους ἡμῶν ἀρχηγός, παραλαβὼν τοὺς τῶν ἄλλων πολιτῶν προγόνους, πλεύσας δεῦρο καὶ τὴν πόλιν αὐτοῖς ἔκτισεν καὶ τὴν χώραν κατένειμεν, ὁ δὲ πατὴρ Εὐαγόρας ἀπολεσάντων ἑτέρων τὴν ἀρχὴν πάλιν ἀνέλαβεν, ὑποστὰς τοὺς μεγίστους κινδύνους, καὶ τοσοῦτον μετέστησεν ὥστε μηκέτι Φοίνικας Σαλαμινίων τυραννεῖν, ἀλλ' ὧνπερ ἦν τὴν ἀρχήν, τούτους καὶ νῦν ἔχειν τὴν βασιλείαν;

Γ1. Να μεταφράσετε στο τετράδιό σας το κείμενο.

Μονάδες 20

Γ2.α) Να γράψετε το θηλυκό γένος των παρακάτω μετοχών στον αριθμό και την πτώση που βρίσκονται:

ὁμολογούμενος, πλεύσας, ἀπολεσάντων, ὑποστάς.

Μονάδες 4

Γ2.β) Να μεταφέρετε τα παρακάτω ρήματα στον αντίστοιχο τύπο της οριστικής ενεστώτα και μέλλοντα:

κατένειμεν, ἀνέλαβεν, μετέστησεν.

Μονάδες 6

Γ3. Να χαρακτηρισθούν συντακτικώς οι υπογραμμισμένες λέξεις στο απόσπασμα που ακολουθεί:

“...ὁ δὲ πατὴρ Εὐαγόρας ἀπολεσάντων ἑτέρων τὴν ἀρχὴν πάλιν ἀνέλαβεν, ὑποστὰς τοὺς μεγίστους κινδύνους, καὶ τοσοῦτον μετέστησεν ὥστε μηκέτι Φοίνικας Σαλαμινίων τυραννεῖν, ἀλλ' ὧνπερ ἦν τὴν ἀρχήν, τούτους καὶ νῦν ἔχειν τὴν βασιλείαν”.

Μονάδες 10

  

Απαντήσεις 2000

Γ1. Ενδεικτική Μετάφραση

Ότι όμως εμείς κατέχουμε την εξουσία νόμιμα, είναι πιο σύντομο και εύκολο να το πούμε και περισσότερο δεδομένο.

Γιατί ποιος δεν γνωρίζει ότι ο Τεύκρος από τη μια, ο αρχηγός του γένους μας, αφού πήρε μαζί του τους προγόνους των άλλων πολιτών, αφού έπλευσε εδώ και έχτισε την πόλη γι’ αυτούς και τη χώρα μοίρασε, ο πατέρας Ευαγόρας από την άλλη, αφού άλλοι έχασαν την εξουσία, την πήρε πίσω πάλι, αφού πέρασε τους πιο μεγάλους κινδύνους, και τόσο πολύ μετέβαλε την κατάσταση, ώστε να μην εξουσιάζουν πλέον τυραννικά οι Φοίνικες τους Σαλαμινίους, αλλά όποιων ακριβώς ήταν (η βασιλεία) αρχικά, αυτοί και τώρα να κατέχουν την βασιλεία;

Γ2α

ὁμολογουμένη, πλεύσασα, ἀπολεσασῶν, ὑποστᾶσα

Γ2β

κατένειμεν= κατανέμει, κατανεμεῖ

ἀνέλαβεν= ἀναλαμβάνει, ἀναλήψεται

μετέστησεν= μεθίστησι(ν), ματαστήσει

Γ3

ἀπολεσάντων: επιρρηματική χρονική μετοχή, προτερόχρονο σε σχέση με το ρήμα που προσδιορίζει, γενική απόλυτη, με υποκείμενό της το «ἑτέρων» (θα μπορούσε να χαρακτηριστεί και εναντιωματική)

τοσοῦτον: αιτιατική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του ποσού στο ρήμα «μετέστησεν»

Σαλαμινίων: αντικείμενο του απαρεμφάτου «τυραννεῖν» που λαμβάνεται ως ρήμα της συμπερασματικής απαρεμφατικής πρότασης

ὧνπερ: γενική κατηγορηματική κτητική μέσω του συνδετικού ρήματος «ἦν» στο εννοούμενο υποκείμενο (του ρήματος) η «βασιλεία»

τὴν ἀρχήν: αιτιατική ως επιρρηματικός προσδιορισμός του χρόνου στο ρήμα «ἦν»