Λατινικά Γ' Λυκείου - Κείμενο 14ο: Μετατροπή ενεργητικής σύνταξης σε παθητική

[Cassius] ibi vix animum sollicitum somno dederat:  Ibi vix animus sollicitus somno datus erat a Cassio

Cassius servos inclamavit et de homine eos interrogavit:  A Cassio servi inclamati sunt et de homine ei interrogati sunt.

Quem simul aspexit Cassius : Qui simul aspectus est a Cassio

Tum terror Cassium concussit :  Tum Cassius terrore concussus est

Paucis post diebus res ipsa fidem somnii confirmavit: Paucis post diebus re ipsā fides somnii confirmata est

Θουκυδίδη Ιστορία Βιβλίο 3 - Κεφάλαιο 70 (κείμενο, μετάφραση)

[1] Οἱ γὰρ Κερκυραῖοι ἐστασίαζον, ἐπειδὴ οἱ αἰχμάλωτοι ἦλθον αὐτοῖς οἱ ἐκ τῶν περὶ Ἐπίδαμνον ναυμαχιῶν ὑπὸ Κορινθίωνἀφεθέντες, τῷ μὲν λόγῳ ὀκτακοσίων ταλάντων τοῖς προξένοις διηγγυημένοι, ἔργῳ δὲ πεπεισμένοι Κορινθίοις Κέρκυραν προσποιῆσαι. Kαὶ ἔπρασσον οὗτοι, ἕκαστον τῶν πολιτῶν μετιόντες, ὅπως ἀποστήσωσιν Ἀθηναίων τὴν πόλιν.

[2] Kαὶ ἀφικομένης Ἀττικῆς τε νεὼς καὶ Κορινθίας πρέσβεις ἀγουσῶν καὶ ἐς λόγους καταστάντων ἐψηφίσαντο ΚερκυραῖοιἈθηναίοις μὲν ξύμμαχοι εἶναι κατὰ τὰ ξυγκείμενα, Πελοποννησίοις δὲ φίλοι ὥσπερ καὶ πρότερον. [3] Kαὶ (ἦν γὰρ Πειθίαςἐθελοπρόξενός τε τῶν Ἀθηναίων καὶ τοῦ δήμου προειστήκει) ὑπάγουσιν αὐτὸν οὗτοι οἱ ἄνδρες ἐς δίκην, λέγοντες Ἀθηναίοις τὴν Κέρκυραν καταδουλοῦν.

[4] Ὁ δὲ ἀποφυγὼν ἀνθυπάγει αὐτῶν τοὺς πλουσιωτάτους πέντε ἄνδρας, φάσκων τέμνειν χάρακας ἐκ τοῦ τε Διὸς τοῦτεμένους καὶ τοῦ Ἀλκίνου· ζημία δὲ καθ᾽ ἑκάστην χάρακα ἐπέκειτο στατήρ. [5] Ὀφλόντων δὲ αὐτῶν καὶ πρὸς τὰ ἱερὰ ἱκετῶν καθεζομένων διὰ πλῆθος τῆς ζημίας, ὅπως ταξάμενοι ἀποδῶσιν, ὁ Πειθίας (ἐτύγχανε γὰρ καὶ βουλῆς ὤν) πείθει ὥστε τῷνόμῳ χρήσασθαι.

[6] Οἱ δ᾽ ἐπειδὴ τῷ τε νόμῳ ἐξείργοντο καὶ ἅμα ἐπυνθάνοντο τὸν Πειθίαν, ἕως ἔτι βουλῆς ἐστί, μέλλειν τὸ πλῆθος ἀναπείσειν τοὺς αὐτοὺς Ἀθηναίοις φίλους τε καὶ ἐχθροὺς νομίζειν, ξυνίσταντό τε καὶ λαβόντες ἐγχειρίδια ἐξαπιναίως ἐς τὴν βουλὴνἐσελθόντες τόν τε Πειθίαν κτείνουσι καὶ ἄλλους τῶν τε βουλευτῶν καὶ ἰδιωτῶν ἐς ἑξήκοντα· οἱ δέ τινες τῆς αὐτῆς γνώμης τῷΠειθίᾳ ὀλίγοι ἐς τὴν Ἀττικὴν τριήρη κατέφυγον ἔτι παροῦσαν.

Συνώνυμα - Αντώνυμα

δαπανώ	ξοδεύω, αναλίσκω, καταναλώνω	εξοικονομώ, μαζεύω, αποταμιεύω
δέηση	παράκληση, ικεσία, προσευχή	προσταγή, διαταγή
δεσμεύω	περιορίζω, εμποδίζω, δένω, κωλύω	αποδεσμεύω, ελευθερώνω
δημαγωγός	λαοπλάνος, δημοκόπος	οδηγός, οδηγητής
μεταβολή	μετατροπή, αλλοίωση, διαφοροποίηση	σταθερότητα, στασιμότητα
μεγαλείο	λαμπρότητα, τελειότητα, μεγαλοπρέπεια, ανωτερότητα, αίγλη	αναξιοπρέπεια, ποταπότητα, ευτέλεια, μικρότητα
εγκαρτέρηση	υπομονή, καρτερία, στωικότητα	ανυπομονησία, αδημονία
εγκόσμιος	κοσμικός, επίγειος, φθαρτός	υπερκόσμιος, ουράνιος, υπερφυσικός
καχεκτικός	ασθενικός, αναιμικός, αδύνατος	γερός, σφριγηλός, ρωμαλέος, δυνατός
κατοχυρώνω	εξασφαλίζω, διασφαλίζω, θωρακίζω	εκθέτω, ριψοκινδυνεύω
υπόληψη	κλέος, δόξα, φήμη, εκτίμηση, τιμή	ανυποληψία, καταφρόνηση
ταλέντο	χάρισμα, προτέρημα, δεινότητα	μειονέκτημα, αδυναμία

ΡΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΥΝΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΜΕ ΔΟΤΙΚΗ ΠΤΩΣΗ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

1. Ρήματα σημαίνουν πρέπει, αρμόζει, ταιριάζει και τα συνώνυμά τους.

2. Ρήματα που σημαίνουν προσέγγιση ή συνάντηση απλή, φιλική ή εχθρική διάθεση: πλησιάζω, πελάζω, προσίημι, ἐντυγχάνω, συντυγχάνω.

3. Ρήματα που σημαίνουν ακολουθία, διαδοχή: ἕπομαι, ἀκολουθῶ.

4. Ρήματα που σημαίνουν άμιλλα: ἁμιλλῶμαι.

5. Ρήματα που σημαίνουν φιλονικία: διαφέρομαι, ἐρίζω, ἀμφισβητῶ.

6. Ρήματα που σημαίνουν ισότητα και ομοιότητα: ἰσοῦται, ὁμοιάζω, ἔοικα.

7. Ρήματα που σημαίνουν συμφωνία: συμφωνῶ, ὁμολογῶ, ὁμονοῶ, συνᾴδω (=συμφωνώ),

συναρμόττω (=ταιριάζω).

ΡΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΣΥΝΤΑΣΣΟΝΤΑΙ ΜΕ ΓΕΝΙΚΗ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ

1. Ρήματα που σημαίνουν έναρξη ή λήξη: ἄρχω, ἄρχομαι, λήγω, παύομαι (=σταματώ).

2. Ρήματα που σημαίνουν μετοχή: μετέχω, μεταλαμβάνω, κοινωνῶ, κληρονομῶ, μέτεστί μοι

τινός.

3. Ρήματα που σημαίνουν πλησμονή: βρίθω, πίμπλαμαι, εὐπορῶ, γέμω, πλήθω, μεστῶ.

4. Ρήματα που σημαίνουν μνήμη ή λήθη: μιμνήσκομαι, μέμνημαι, μνημονεύω, ἐπιλανθάνομαι.

5. Ρήματα που σημαίνουν φειδώ και τα αντίθετά τους: φείδομαι, ἀφειδῶ.

6. Ρήματα που σημαίνουν φροντίδα ή επιμέλεια και τα αντίθετά τους: φροντίζω, ἐπιμελοῦμαι,

προνοῶ, μέλει μοι τινός, κήδομαι, μεταμέλει μοι τινός, μεταμέλομαι, ὀλιγορῶ, ἀμελῶ.

7. Ρήματα που σημαίνουν επιθυμία: ἐπιθυμῶ, ἐρῶ (=αγαπώ), ἐρῶμαι (=επιθυμώ), ἐφίεμαι,

ὀρέγομαι, γλίχομαι.

8. Ρήματα που σημαίνουν απόλαυση: ἀπολαύω, ὀνίναμαι.

9. Ρήματα που είναι σύνθετα με τις προθέσεις: ἀπό, ἐκ, πρό, ὑπέρ, κατά.

10. Ρήματα διαφόρων σημασιών: φεύγω + γενική (=κατηγορούμαι για κάτι), ἑάλω + γενική

(=καταδικάζομαι για κάτι), κρίνομαι + γενική (=τιμωρούμαι σε...π.χ. θάνατο), αἰσθάνομαι

+ γενική. Θυμήσου: ἁλίσκομαι = κυριεύομαι (για άψυχα), συλλαμβάνομαι (για έμψυχα).

11. Ρήματα που σημαίνουν στέρηση: δέω, δέομαι, δεῖ μοι τινός, χρῄζω, ἀπορῶ, στέρομαι,

σπανίζω.

Α΄ Κλίση Ουσιαστικών

Α΄ Κλίση Ουσιαστικών

Στην πρώτη κλίση ουσιαστικών της αρχαίας ελληνικής ανήκουν αρσενικά που λήγουν σε -ας και -ης
και θηλυκά που λήγουν σε -α και -η

Αρσενικά  

ον.	ὁ	νεανίας	Ἀτρείδης	στρατιώτης	ποιητὴς
γεν.	τοῦ	νεανίου	Ἀτρείδου	στρατιώτου	ποιητοῦ
δοτ.	τῷ	νεανίᾳ	Ἀτρείδῃ	στρατιώτῃ	ποιητῇ
αιτ.	τὸν	νεανίαν	Ἀτρείδην	στρατιώτην	ποιητὴν
κλ.	(ὦ)	νεανία	Ἀτρείδη	στρατιῶτᾰ	ποιητὰ
Πληθυντικός αριθμός
ον.	οἱ	νεανίαι	Ἀτρεῖδαι	στρατιῶται	ποιηταὶ
γεν.	τῶν	νεανιῶν	Ἀτρειδῶν	στρατιωτῶν	ποιητῶν
δοτ.	τοῖς	νεανίαις	Ἀτρείδαις	στρατιώταις	ποιηταῖς
αιτ.	τοὺς	νεανίας	Ἀτρείδας	στρατιώτας	ποιητὰς
κλ.	(ὦ)	νεανίαι	Ἀτρεῖδαι	στρατιῶται	ποιηταὶ

|Σημείωση|
Από τα πρωτόκλιτα αρσενικά σε -ης σχηματίζουν την κλητική του ενικού σε -ᾱ και όχι σε -η:
α) τα εθνικά: ὦ Πέρσᾰ, ὦ Σκύθᾰ.
β) όσα λήγουν σε -της και τα σύνθετα (με β΄ συνθ. ρήμα) σε -άρχης, -μέτρης, -πώλης, -τρίβης, -ώνης κτλ.: ὦ στρατιῶτα, ὦ γυμνασιάρχα, ὦ βιβλιοπῶλα, ὦ παιδοτρίβα, ὦ τελῶνα.

ΡΗΜΑΤΑ ΣΕ -μι: ΣΥΜΦΩΝΟΛΗΚΤΑ

Ενεργητική δείκνυμι
	Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
Ενεστώτας	δείκνυς δείκνυσι(ν) δείκνυμεν δείκνυτε δεικνύασι(ν)	δεικνύω δείκνυμι δεικνύῃς δεικνύῃ δεικνύωμεν δεικνύητε δεικνύωσι(ν)	δεικνύοιμι δεικνύοις δεικνύοι δεικνύοιμεν δεικνύοιτε δεικνύοιεν	δείκνυ δεικνύτω   δείκνυτε δεικνύντων ἤ δεικνύτωσαν	δεικνύναι	δεικνὺς (δεικνύντος) δεικνῦσα (δεικνύσης) δεικνὺν (δεικνύντος)
Παρατατικός	ἐδείκνυν ἐδείκνυς ἐδείκνυ ἐδείκνυμεν ἐδείκνυτε ἐδείκνυσαν

Μέση δείκνυμαι
	Οριστική	Υποτακτική	Ευκτική	Προστακτική	Απαρέμφατο	Μετοχή
Ενεστώτας	δείκνυμαι δείκνυσαι δείκνυται δεικνύμεθα δείκνυσθε δείκνυνται	δεικνύωμαι δεικνύῃ δεικνύηται δεικνυώμεθα δεικνύησθε δεικνύωνται	δεικνυοίμην δεικνύοιο δεικνύοιτο δεικνυοίμεθα δεικνύοισθε δεικνύοιντο	δείκνυσο δεικνύσθω δείκνυσθε δεικνύσθων / δεικνύσθωσαν	δείκνυσθαι	δεικνύμενος δεικνυμένη δεικνύμενον
Παρατατικός	ἐδεικνύμην ἐδείκνυσο ἐδείκνυτο ἐδεικνύμεθα ἐδείκνυσθε ἐδείκνυντο