ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ
ΣΟΛΩΜΟΣ:
Ζάκυνθος 1798.
Από έναν άρχοντα και μία γυναίκα του λαού γεννιέται ο Διονύσιος Σολωμός, σε μία
περιοχή που υφίσταται ακόμη τον απόηχο της Γαλλικής Επανάστασης (1789) και δεν
είχε γνωρίσει καθόλου την τουρκική κυριαρχία.
Τα πρώτα του
γράμματα ο Σολωμός τα μαθαίνει στο νησί του από τον ιερωμένο Don Santo Rossi. Από το 1808 έως το
1818 (δηλαδή ως το 20ο έτος της ηλικίας του) σπουδάζει στην Ιταλία
(Κρεμόνα, Παβία). Γυρίζοντας πίσω επιδίδεται στην ελληνική πια σύνθεση στίχων,
αφού έκανε κάποια βήματα με ποιήματα στα ιταλικά. Βασικός του οδηγός στην
ελληνική στιχουργία είναι το έργο «Λυρικά»
του Αθανάσιου Χριστόπουλου.
1818 – 1823: τα
πρώτα νεανικά του ποιήματα à «Η αγνώριστη»,
«Η ξανθούλα», «Η τρελή μάνα», «Ύμνος εις την Ελευθερία» (Μάιος 1823) – το
μακροσκελές αυτό ποίημα τον καθιέρωσε οριστικά. Οι δύο πρώτες στροφές του
έγιναν ο Εθνικός Ύμνος της Ελλάδας σε μελοποίηση Μάρκου Μουσούρου.
1823 – 1833 (από
το 1828 κ.ε. αποσύρεται στην Κέρκυρα): γόνιμη και δημιουργική δεκαετία à
«Επίγραμμα των Ψαρών», «Η φαρμακωμένη»,
«Εις μοναχήν», «Ο Λάμπρος». Στην ίδια δεκαετία ανήκουν τα σατιρικά του,
καθώς και τα δύο (2) πεζά του à «Διάλογος»
(θεωρητική υποστήριξη της δημοτικής), «Γυναίκα
της Ζάκυθος» (καυστική σάτιρα και καθαρότητα λαϊκής γλώσσας).
1833 – 1834
κ.ε.: «Κρητικός» (ποίημα βαθύτατα
λυρικό). «Ελεύθεροι Πολιορκημένοι»
(λυρική μετουσίωση της πολιορκίας και της εξόδου του Μεσολογγίου κατά τη διετία
1825 – 1826). Το έργο αυτό έχει τρία σχεδιάσματα. Το Α΄ σχεδίασμα είναι μία
ατελής πρώτη προσπάθεια. Το Β΄ σχεδίασμα ο Σολωμός το δουλεύει περίπου 10
χρόνια. Περιλαμβάνει λυρικά μεμονωμένα επεισόδια σε ομοιοκατάληκτο δίστιχο. Το
Γ΄ σχεδίασμα είναι γραμμένο χωρίς ομοιοκαταληξία, με στίχο λιτότερο και πιο
αρρενωπό από κάθε άλλη φορά. «Ο Πόρφυρας»
(ο άνθρωπος, μέσα στη γοητεία της φύσης, έχει να παλέψει με την άλογη και
θηριώδη δύναμη ενός θαλάσσιου τέρατος).
Ο Σολωμός
επιστρέφει στην ιταλική στιχουργία: «Ελληνικό
καραβάκι», «Σαπφώ». Γράφει
ιταλικά σχεδιάσματα με την πρόθεση να τα μεταφέρει σε στίχους ελληνικούς: «Η Ελληνίδα μητέρα», «Η γυναίκα με το μαγνάδι» κ.α. (μαγνάδι
= κάλυμμα κεφαλής, πέπλος).
Φλεβάρης του
1857: τον προλαβαίνει ο θάνατος. Και είχε σίγουρα τόσα πολλά ακόμα να δώσει.