Τα ναρκωτικά και το παράνομο χρήμα | Έκθεση Γ' Λυκείου

      Να γίνει η περίληψη του κειμένου (110-120 λέξεις)

       Σχεδόν καθημερινά, τα δελτία ειδήσεων του ραδιοφώνου και της τηλεόρασης περιλαμβάνουν ειδήσεις που έχουν σχέση με τα ναρκωτικά: συλλήψεις λαθρεμπόρων ναρκωτικών, αποδράσεις φυλακισμένων λαθρεμπόρων, θάνατοι νέων ανθρώπων, προβλήματα και ανεπάρκεια των κέντρων απεξάρτησης κλπ. Κάθε τόσο, όταν η συσσώρευση απελπισίας και απόγνωσης ξεπερνάει τα ανεκτά όρια, παρατηρούμε μια επαναδραστηριοποίη

ση των αρμοδίων ατόμων και φορέων που περιλαμβάνει συζητήσεις, συσκέψεις, ημερίδες, άρθρα, σκέψεις για νέα πιο σύγχρονη νομοθεσία, προτάσεις για αντιμετώπιση του προβλήματος κλπ. Ολα καταλήγουν στο ήδη γνωστό συμπέρασμα ότι το πρόβλημα είναι δύσκολο και ότι χρειάζεται ριζική αντιμετώπιση, αλλά δυστυχώς κανείς δεν φαίνεται πρόθυμος να αναλάβει δράση και να προτείνει και να προωθήσει μια πραγματικά ριζοσπαστική λύση.

        Το πρόβλημα των ναρκωτικών θεωρείται και ίσως είναι το σοβαρότερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η νεολαία της χώρας και έχει σημαντικότατες και προφανείς αρνητικές προεκτάσεις για τη δημόσια ζωή. Οπως έχει λεχθεί, το πρόβλημα είναι τόσο σοβαρό και δύσκολο, και η ως σήμερα αντιμετώπισή του είναι τόσο αναποτελεσματική που το εμπόριο των ναρκωτικών οργιάζει και θερίζει. Η άποψη ότι απαιτούνται ριζικά μέτρα δεν μπορεί να αμφισβητηθεί. Το ερώτημα είναι ποια μέτρα είναι τόσο ριζικά ώστε να αναμένεται ότι αν υιοθετηθούν θα έχουν κάποιο ικανοποιητικό αποτέλεσμα. Αν ρωτήσει κανείς εκείνους που γνωρίζουν το πρόβλημα από κοντά ή τις διάφορες πλευρές του, όπως π.χ. αστυνομικούς, δικαστές, νομικούς, ψυχολόγους, κοινωνιολόγους και ψυχιάτρους, είναι βέβαιο, θα πάρει πολλές απαντήσεις που είναι πιθανόν να διαφέρουν σημαντικά. Το πρόβλημα βέβαια είναι τόσο σοβαρό ώστε κάθε απάντηση απαιτεί λεπτομερή και συστηματική εξέταση.

       Θα νόμιζε κανείς ότι οι λιγότερο σχετικοί για να εκφράσουν γνώμη για τη λύση αυτού του προβλήματος είναι οι οικονομολόγοι. Στο άρθρο αυτό προτίθεμαι να υποστηρίξω το αντίθετο, ότι δηλαδή η λύση ή μια σοβαρή αρχή για τη λύση του προβλήματος μπορεί να βρεθεί από την οικονομική ανάλυση του προβλήματος. Τα ναρκωτικά διακινούνται σε μια αγορά που είναι παράνομη και εξαιρετικά επικερδής. Το κόστος παραγωγής των ναρκωτικών είναι μικρό αλλά η τιμή τους πολύ μεγάλη λόγω της ανελαστικότητας της ζήτησης και του καθεστώτος της παρανομίας μέσα στο οποίο λειτουργεί αυτή η αγορά. Τα κέρδη για τους μεγάλους και μεσαίους εμπόρους είναι τεράστια. Εχει εκτιμηθεί ότι ο συνολικός τζίρος του παγκοσμίου λαθρεμπορίου ναρκωτικών είναι ίσος με το εθνικό εισόδημα των ΗΠΑ. Μπορεί η εκτίμηση αυτή να είναι υπερβολική, αλλά δείχνει την τάξη μεγέθους της παράνομης αγοράς ναρκωτικών. Στην αγορά αυτή συμμετέχουν όχι μόνοι οι παραγωγοί και οι χρήστες, αλλά ένα τεράστιο διεθνές κύκλωμα με εθνικά υποκυκλώματα στο οποίο συμμετέχουν οι έμποροι, μεγάλοι, μεσαίοι και μικροί, λιανοπωλητές στις πλατείες και στις γειτονιές, διεφθαρμένοι αστυνομικοί, διεφθαρμένοι σωφρονιστικοί υπάλληλοι, διεφθαρμένοι δικηγόροι, διεφθαρμένοι δικαστές και διεφθαρμένοι πολιτικοί.

      Ο βαθμός επέκτασης και διείσδυσης των ναρκωτικών σε κάθε περιοχή της χώρας, σε κάθε πόλη, σε κάθε γειτονιά και σε κάθε κοινωνικό στρώμα, δείχνει ολοφάνερα την ανάγκη για αντιμετώπιση του προβλήματος με πράγματι δραστικά μέτρα. Ενα τέτοιο μέτρο θα ήταν η εξουδετέρωση του ισχυρότατου οικονομικού κινήτρου που βρίσκεται πίσω από την εξάπλωση των ναρκωτικών που αποτελεί έναν από τους παράγοντες αυτούς της εξάπλωσης. Ο μόνος αποτελεσματικός τρόπος εξουδετέρωσης του οικονομικού κινήτρου είναι η απομάκρυνση των ναρκωτικών ουσιών από τον κόσμο του εγκλήματος και η πώλησή τους από ειδικά φαρμακεία σε τιμές νόμιμης αγοράς. Το εξαρτημένο από ναρκωτικά άτομο δεν είναι εγκληματίας, αλλά μάλλον άρρωστος και ως άρρωστος πρέπει να αντιμετωπισθεί. Αυτό σημαίνει ότι με ιατρική συνταγή θα πρέπει να παίρνει ότι χρειάζεται ενώ παράλληλα θα μπαίνει σε διαδικασία θεραπείας.

      Οι λεπτομέρειες μιας τέτοιας αντιμετώπισης δεν είναι αυτής της στιγμής, ούτε ο συγγραφέας αυτού του άρθρου είναι το καταλληλότερο πρόσωπο για μια τέτοια εισήγηση. Εκείνο όμως που φαίνεται λογικό είναι ότι η αντιμετώπιση του προβλήματος των ναρκωτικών προϋποθέτει την τοποθέτησή του σε πλαίσιο νομιμότητας και την εξ ορισμού πλέον εξαφάνιση των τεραστίων παρανόμων κερδών και συνεπώς του κινήτρου για τη διάδοσή τους.

       Εχει λεχθεί από άτομα που έχουν ασχοληθεί με το θέμα ότι η χρήση ναρκωτικών δεν είναι καινούργιο πρόβλημα. Από πολλούς αιώνες οι κοινωνίες των ανθρώπων αντιμετωπίζουν το πρόβλημα των ναρκωτικών και είναι μάλλον απίθανο να επιτύχουμε την πλήρη εξαφάνισή τους. Υπάρχουν πολλοί λόγοι, υποστηρίζεται, για τους οποίους οι άνθρωποι και κυρίως οι νέοι καταφεύγουν στα ναρκωτικά, και στον βαθμό που οι λόγοι αυτοί συνεχίζουν να υπάρχουν τα ναρκωτικά θα προσφέρονται με διάφορους τρόπους. Αυτά μπορεί να είναι σωστά, αλλά εκείνο που δεν φαίνεται να γίνεται κατανοητό από τους υποστηρικτές αυτής της άποψης είναι ότι στη σημερινή αγορά ναρκωτικών υπάρχουν τεράστια οικονομικά συμφέροντα που τα προωθούν σε χώρους και σε άτομα που ποτέ δεν εκδήλωσαν επιθυμία χρήσης ναρκωτικών. Πώς να πιστέψει κανείς ότι το 90% των φοιτητών στα αμερικανικά πανεπιστήμια που δηλώνουν ότι έχουν χρησιμοποιήσει ναρκωτικά τουλάχιστον μία φορά, ξαφνικά στράφηκαν σε αυτά από προσωπικά, οικογενειακά ή άλλα προβλήματα;

        Είναι δύσκολο να βγάλει κανείς από το μυαλό του οικονομολόγου την ιδέα ότι ο βασικός μηχανισμός προώθησης των ναρκωτικών στη σημερινή Ελλάδα είναι όχι τα κοινωνικά προβλήματα αλλά τα τεράστια παράνομα κέρδη και ότι η προώθηση και διάδοση των ναρκωτικών, η διαφθορά, η δυστυχία τόσων οικογενειών και οι θάνατοι τόσων ανθρώπων δεν θα σταματήσουν αν δεν εξαλειφθεί το πανίσχυρο οικονομικό κίνητρο με την κάποιας μορφής νομιμοποίηση της απόκτησης των ναρκωτικών.

      Ο κ. Θεόδωρος Π. Λιανός είναι καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.