ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΕΚΘΕΣΗ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2016 - Διαδίκτυο - τεχνολογία - Μέσα κοινωνικής δικτύωσης

Διαδίκτυο - τεχνολογία

ΕΚΔΟΣΕΙΣ SMARTLEARN - ΣΕΛ 175-180

Ορισμός:

To διαδίκτυο είναι ένα παγκόσμιο δίκτυο μέσω του οποίου συνδέονται υπολογιστές και δίκτυα υπολιγιστών που είναι εγκατεστημένα σε πανεπιστήμια, βιβλιοθήκες, επιχειρήσεις, ιδρύματα και οργανισμούς και επιτυγχάνεται η μεταξύ τους επικοινωνία, καθώς και η παροχή στο χρήστη διαφόρων υπηρεσιών (πχ: ηλεκτρονικό ταχυδρομείο).

Γ. Μπαμπινιώτης

Μειονεκτήματα της χρήσης του διαδικτύου:

 Πνευματικός τομέας:              

- Ένας σοβαρότατος κίνδυνος που δημιουργείται από το διαδίκτυο είναι η ανισότητα πρόσβασης στις αποθήκες πληροφοριών του, γεγονός που οδηγεί στο διαχωρισμό των ανθρώπων σε προνομιούχους και μη. Ως πρώτη αιτία για τη στέρηση του δικαιώματος απόκτησης της ταξινομημένης γνώσης είναι η οικονομική στενότητα κάποιων κοινωνικών ομάδων. Οι ίδιες αδυνατώντας να πληρώνουν το χρηματικό ποσό που απαιτείται για τη σύνδεσή τους στο ίντερνετ, αυτομάτως χάνουν τη δυνατότητα να απολαύσουν ό,τι κάποιοι άλλοι δε στερούνται, δηλαδή, τον όγκο των πληροφοριών που έχουν εισαχθεί στο διαδίκτυο. Εκτός από αυτό, όσοι δε γνωρίζουν επαρκώς τον τρόπο χρήσης του διαδικτύου αποτελούν ομάδα αποκλεισμού από τον απέραντο κόσμο της πληροφορίας και της γνώσης. Είναι σύνηθες πλέον φαινόμενο, να παραγκωνίζονται όσοι δεν είναι αρκετά εξοικειωμένοι με τη χρήση του ανεκτίμητου εργαλείου.Δ είναι, λοιπόν, υπερβολικό να υποστηρίξουμε ότι οι παραπάνω κατηγορίες χαρακτηρίζονται ως αναλφάβητοι. Είναι οι αδαείς που αποβάλλονται από την κλειστή ομάδα των χρηστών των νέων τεχνολογιών.

- Ας μη διαφεύγει της προσοχής μας ότι η καθιέρωση του τεχνοαγγλικού κώδικα επικοινωνίας αποτελεί αιτία του λεξιπενικού λεξιλογίου των νέων επιβάλλοντας ταυτόχρονα την γλωσσική πειθαρχία όλων μας στις εντολές των μηχανισμών του τελευταίου. Είναι γεγονός ότι η αλόγιστη χρήση του διαδικτύου σε καθημερινή βάση από τα παιδιά, επιταχύνει την εξοικείωσή τους με την υβριδική γλώσσα των greeklish και επομένως την απομάκρυνσή τους από την γνησιότητα μητρική γλώσσας τους. Τα greeklish έχοντας εικονογραφημένο χαρακτήρα, μην “υπακούοντας” σε κανόνες γραμματικής και συντακτικού γίνονται πολύ εύκολα οικεία στους χρήστες του διαδικτύου, οι οποίοι τελικά συρρικνώνουν τους εκφραστικούς τους ορίζοντες στο όνομα της γλώσσας της τηλεματικής

 Κοινωνικός τομέας:

- Πράγματι η υπερβολική χρήση του διαδικτύου περιορίζει σε μεγάλο βαθμό τις γνήσιες ανθρώπινες σχέσεις. Η επικοινωνία τόσο των νέων όσο και των μεγαλύτερων μέσω των συντομότατων, κωδικοποιημένων μηνυμάτων υποκαθιστά την ουσιαστική επαφή των ανθρώπων. Είναι, λοιπόν, φανερό ότι ποικίλα αισθήματα (χαρά, ευχαρίστηση, αγάπη κλπ) δεν είναι δυνατό να αναπτυχθούν εξ αποστάσεως, γι’ αυτό και καταπιέζονται. Οι εικονικές διαδικτυακές σχέσεις επιβάλλουν στους χρήστες τη συμμετοχή τους σε μια στυγνή συζήτηση με άγνωστους επισκέπτες του διαδικτύου. Οι συνομιλητές αρκούνται στη λήψη και αποστολή προσωπικών φωτογραφιών τους ή άλλων προσωπικών στοιχείων τους προκειμένου να κάνουν γνωριμίες με τους “νέους φίλους τους”. Επομένως, ο αυθορμητισμός, η αμεσότητα, η αλληλεπίδραση των ατόμων δεν αναπτύσσονται στη διεξαγωγή της διαδικτυακής επικοινωνίας. Αντιθέτως, η μοναξιά του σύγχρονου ατόμου απειλητικά αυξάνεται.

- Βέβαια, δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε την ανυπαρξία ασφαλιστικών δικλείδων στην είσοδο οποιουδήποτε είδους πληροφοριών στο διαδίκτυο, στοιχείο που γεννά πολλούς κινδύνους. Στις μηχανές αναζήτησης οι επισκέπτες όλων των ηλικιών μπορούν να βρουν πορνογραφικό υλικό, να παίξουν τυχερά ηλεκτρονικά παιχνίδια, να παρασυρθούν από τις τολμηρές ιδέες κάποιων που αποσκοπούν στην χειραγώγηση των νέων σε οργανώσεις οι οποίες τους φανατίζουν. Όλα αυτά αποτελούν τα μελανά σημάδια του internet τα οποία είναι αδήριτη ανάγκη να εξαλειφθούν. Στην αντίθετη περίπτωση οι νέοι θα οδηγηθούν σε παράνομα κυκλώματα από τα οποία η απόδραση δεν θα είναι εύκολη. Εκτός από αυτό, η απουσία κάποιων κανόνων/ ρυθμίσεων επιτρέπει την παραποίηση της πνευματικής ιδιοκτησίας των δημιουργών. 6εν είναι, επομένως, δύσκολο, για κάποιον που γνωρίζει τους κανόνες του internet να ιδιοποιηθεί τα πνευματικά προϊόντα κάποιων άλλων χωρίς να γίνει αντιληπτή η άνομη πράξη του. Από τα παραπάνω, λοιπόν, προβάλλει επιτακτική η δημιουργία και εφαρμογή βασικών κανόνων για όλους τους χρήστες του απέραντου και “σαγηνευτικού” διαδικτυακού χώρου.

Θετικές επιδράσεις του διαδικτύου:

Πνευματικός τομέας:

-       Αποτελεί πραγματικότητα το γεγονός ότι με το διαδίκτυο παρέχεται η δυνατότητα διεύρυνσης του γνωστικού μας ορίζοντα. Από τη μία πλευρά, η άμεση πρόσβαση σε αρχεία βιβλιοθηκών ποικίλου περιεχομένου, σε βιβλιογραφία ξένων χωρών και από την άλλη η επικοινωνία των επιστημόνων, των φοιτητών που γρήγορα ανταλλάσσουν πληροφορίες για την πραγματοποίηση πανεπιστημιακών εργασιών και ειδικών μελετών πιστοποιούν την καταλυτική συμβολή του διαδικτύου στην εκθετική αύξηση των γνώσεων του χρήστη. Επίσης, σιγά σιγά εδραιώνεται η άποψη ότι η αξιοποίηση του ιντερνετ στη σχολική ζωή και γενικά στη μαθησιακή διαδικασία μπορεί να αποφέρει πολλά οφέλη. Η παρουσίαση εργασιών που γίνονται συνεργατικά από μαθητές διαφόρων σχολείων αλλά και η απόκτηση πανεπιστημιακών τίτλων εξ αποστάσεως πάλι μέσω εργασιών είναι γεγονός. Ας σημειώσουμε και το εξής: συνεχώς δημιουργούνται εγκυκλοπαίδειες σε cd- ROM, συνδυάζοντας τον ήχο, την εικόνα και μεταδίδοντας τη γνώση με ευχάριστο τρόπο σε μικρούς και μεγάλους. Όλα τα παραπάνω, αιτιολογούν τη συμβολή του διαδικτύου στη διαπλάτυνση των “γνωστικών οριών” κάποιου ανθρώπου.

 Κοινωνικός τομέας- πολιτικός τομέας:

- Κανείς δε δύναται να αναιρέσει ότι το διαδίκτυο προσφέρει μια ευκολία επικοινωνίας μέσω του ηλεκτρονικού ταχυδρομείου/ e-mail. Αυτός ο μη παραδοσιακός τρόπος επικοινωνίας χαρακτηρίζεται από την ασφαλή, γρήγορη μετάδοση και λήψη πληροφοριών, διευκολύνοντας την αλληλεπίδραση των ανθρώπων όλης της γης με την θεαματική κατάργηση των αποστάσεων. Τόσο αυτοί που βρίσκονται στην ίδια πόλη, όσο και όσοι κατοικούν σε διαφορετικές χώρες καθημερινά ανταλλάσσουν μηνύματα ποικίλου περιεχομένου όντας συνδεδεμένοι στο διαδίκτυο. Στο πλαίσιο αυτό, μια άλλη καινοτομία στο χώρο της διαδικτυακής επικοινωνίας είναι και αυτή που περιλαμβάνει την εικόνα των συνομιλητών στην οθόνη του Η/Υ. Σίγουρα είναι πιο ελκυστική και χωρίς αμφιβολία προσιδιάζει στη φυσικότερη μορφή επικοινωνίας.

- Με τη χρήση του διαδικτύου κάποιος έχει την ευκολία πρόσβασης στην κοινωνική και πολιτική ζωή της χώρας του. Είναι πολύ απλό στις μέρες μας να δεχόμαστε τις τρέχουσες πληροφορίες από δημόσιους και ιδιωτικούς οργανισμούς, οι οποίοι έχουν την δική πλέον ηλεκτρονική ταυτότητα. Μέσω, δηλαδή, της πληκτρολόγησης της ηλεκτρονικής διεύθυνσης μιας εφημερίδας, ενός περιοδικού μπορεί να δεχτεί ο καθένας ανά πάσα στιγμή τις on line ειδήσεις. Ακόμα, ποιος θα αρνιόταν τη διευκόλυνση των πολιτών μέσω των προγραμμάτων TAXIS, την υπερπήδηση των εμποδίων που προξενεί η γραφειοκρατική τακτική των δημόσιων οργανισμών; Αξιοπαρατήρητη είναι και μια άλλη ασύλληπτη για τα περασμένα χρόνια εξέλιξη: τα διαδικτυακά δημοψηφίσματα, που σίγουρα είναι συστατικό της “δικτυακής δημοκρατίας”.

Οικονομικός τομέας

- Δύσκολο, αν όχι αδύνατο, θα ήταν να αντιτεθεί κανείς στην άποψη ότι το ίντερνετ ενθαρρύνει την « παγκοσμιοποίηση» της αγοράς. Τόσο οι επιχειρήσεις όσο και οι αγοραστές διευκολύνονται από τη δικτυακή υποδομή του ίντερνετ. Συγκεκριμένα, οι εταιρείες μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα και την ποσότητα των υπηρεσιών τους αφού η χρήση εξειδικευμένου λογισμικού συστήματος και γενικότερα η αυτοματοποίηση στο χώρο εργασίας τους απαλλάσσει από χρονοβόρες διαδικασίες επίλυσης διαφόρων προβλημάτων, «προσφέροντας» τους μεγαλύτερο συντονισμό στην παραγωγική διαδικασία. Παράλληλα, με την διαφήμιση των προϊόντων τους μέσω των ιστοσελίδων που διαθέτουν πραγματοποιούν και μέσω ίντερνετ συναλλαγές με διάφορους καταναλωτές και επομένως προάγουν την οικονομική τους ανάπτυξη. Επίσης, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο αγοραστής σε ελάχιστο χρόνο και χωρίς ιδιαίτερο κόπο μπορεί να επιλέξει κάποιο προϊόν μέσα από μια ευρεία ποικιλία που παρουσιάζεται στην οθόνη του. Το ηλεκτρονικό εμπόριο τον απαλλάσσει από την κουραστική για πολλούς αναζήτηση του υλικού αγαθού που χρειάζεται σε διάφορα καταστήματα.

- Στις δυνατότητες που προσφέρει το ίντερνετ στον οικονομικό τομέα ανήκει και η αυτοματοποίηση μισθοδοσίας , η επεξεργασίας των φορολογικών δηλώσεων που κάθε άλλο παρά ελαττώνουν το χρόνο που απαιτούταν για την ολοκλήρωσή τους.

Προαπαιτούμενοι όροι για τη σωστή λειτουργία του διαδικτύου:

Μετά την παράθεση της προβληματικής που γεννά το ιντερνετ είναι κατάλληλα η στιγμή για να παρουσιάσουμε κάποιες προϋποθέσεις για την ορθή χρήση του:

- Το κράτος έχει χρέος να αύξηση τα κονδύλια για την αγορά Η/Υ στα σχολεία μόνο και μόνο για να καταπολεμήσουμε το μεγάλο ποσοστό των “ηλεκτρονικά αγράμματων” πολιτών της χώρας μας.

- Στις πρωτοβουλίες του κράτους μπορούμε να “εντάξουμε” τη θέσπιση νομικών

ρυθμίσεων για τη θωράκιση των νέων από ακατάλληλες ιστοσελίδες απαράδεκτου περιεχομένου. Ακόμα και η επιβολή προστίμου στους παραβάτες μπορούσε να αποβεί απολύτως τελεσφόρα.

- Παράλληλα, το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα θα μπορούσε να είχε ήδη εντάξει την ηλεκτρονική τεχνολογία στην εκπαιδευτική διαδικασία. Σίγουρα, η πλοήγηση του μαθητή σε τράπεζες πληροφοριών υπό την καθοδήγηση του καθηγητή θα είχε ευεργετικά αποτελέσματα στην γνωστική του καλλιέργεια. Εκτός από αυτό, ο εμπλουτισμός της διδακτέας ύλης με κάποια cd- ROM που θα προσέγγιζαν με διαφορετικό τρόπο τη διδακτέα ύλη ( πχ: συνοδευτικό υλικό ήχου και εικόνας) θα τόνωναν το ενδιαφέρον των μαθητών για μάθηση. Έγκειται στον καθηγητή, λοιπόν, η παραγωγική χρήση του διαδικτύου

- Η αλαζονική ενασχόληση με το διαδίκτυο εναπόκειται στην κρίση του κάθε χρήστη. Ο τελευταίος, δηλαδή, πρέπει να θέτει προσωπικούς φραγμούς/ μέτρο στη χρήση του ώστε να μην καθίσταται θύμα της τεχνολογίας. Είναι ανάγκη να σταθμίσει ο καθένας τα μειονεκτήματα και τα πλεονεκτήματα που έχει το τεχνολογικό αυτό προϊόν. Δεν είναι καλό, λοιπόν, να θαμπώνεται από τις πολλαπλές ευκολίες που προσφέρει αψηφώντας τους ενδεχόμενους κινδύνους.

- Η οικογένεια δεν είναι εντελώς άμοιρη των ευθυνών της. Μέσω του συχνού διαλόγου με τα παιδιά, ενδέχεται τα τελευταία να πειστούν για τη διάρκεια χρόνου

που θα ήταν ευκταίο να αφιερώνουν διαδικτυωμένοι. Επίσης, οι γονείς έχουν την υποχρέωση να τονίσουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν, όπως το ηλεκτρονικό χρήμα, η εξομοίωση της σκέψης τους, ο περιορισμός των φιλικών τους σχέσεων.

Μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media)

Θετικά στοιχεία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης

- ψυχαγωγία

- ενίσχυση των σχέσεων μεταξύ των ατόμων

- δυνατότητα επικοινωνίας, η οποία ξεπερνά πλήρως του τοπικούς περιορισμούς και φέρνει σ’ επαφή ανθρώπους απ’ όλα τα μέρη του κόσμου

- αξιοποίηση στην επαγγελματική δραστηριότητα του ατόμου, αφού του επιτρέπουν να διαμορφώσει μία ή περισσότερες σελίδες όπου θα προωθεί την επαγγελματική του ιδιότητα, αλλά και θα επικοινωνεί με πιθανούς πελάτες ή συνεργάτες.

- λειτουργούν ως φορείς ενημέρωσης

- δυνατότητα ανταλλαγής ιδεών και απόψεων ανάμεσα σε πολίτες απ’ όλες τις χώρες

- σχολιασμός και αξιολόγηση της εκάστοτε κυβέρνησης

Οι αρνητικές πτυχές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης  

- υποκαθιστούν τις διαπροσωπικές σχέσεις με τη διαδικτυακή επικοινωνία.

- ανειλικρίνεια των σχέσεων

- μοναξιά του ατόμου, το οποίο καταλήγει να κλείνεται όλο και περισσότερο στον εικονικό κόσμο του διαδικτύου και στο «προφίλ» που έχει χτίσει

- ψευδαίσθηση κοινωνικότητας

- φαινόμενα παρενόχλησης και εκφοβισμού από κακόβουλα άτομα- ιδίως όταν μοιράζονται φωτογραφίες, βίντεο κ.ά., τα οποία μπορούν να τύχουν επικίνδυνης χρήσης και εκμετάλλευσης από κακόβουλα άτομα.

- οικονομική ή άλλη εκμετάλλευση του χρήστη

- υποκλοπή στοιχείων και δεδομένων του Η/Υ μέσω λογισμικών

Ιδέες για την καλύτερη και ασφαλέστερη αξιοποίηση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης

- Προστασία των προσωπικών δεδομένων από το ίδιο το άτομο

- επιφυλακτικότητα σε μηνύματα και προσκλήσεις από άτομα που δεν γνωρίζει

-ενίσχυση και μέριμνα για τις κοινωνικές συναναστροφές του στον πραγματικό κόσμο

- η Πολιτεία πρέπει να ευαισθητοποιήσει τους πολίτες σε ό,τι αφορά την προστασία των προσωπικών τους δεδομένων κι να συνεργαστεί με τους φορείς της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην επίλυση προβλημάτων που ανακύπτουν αλλά και να προφυλάσσει νέα άτομα από εγκληματίες που προσπαθούν να εκμεταλλευτούν τη νεανική αφέλεια και ευπιστία.

- η συμβολή των γονέων είναι σημαντική για την σωστή χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Μέσω του διαλόγου και της σωστής διαπαιδαγώγησης των παιδιών τους μπορούν να προφυλάξουν τα νέα άτομα από λανθασμένες επιλογές και συμπεριφορές.