ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ - ΗΘΙΚΑ ΝΙΚΟΜΑΧΕΙΑ

ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

ΚΕΙΜΕΝΟ Α

Οἷον καὶ φοβηθῆναι καὶ θαρρῆσαι καὶ ἐπιθυμῆσαι καὶ ὀργισθῆναι καὶ ἐλεῆσαι καὶ ὃλως ἡσθῆναι καὶ λυπηθῆναι ἒστι καὶ μᾶλλον καὶ ἧττον, καὶ ἀμφότερα οὐκ εὖ^. τὸ δ’ ὃτε δεῖ καὶ ἐφ’ οἷς καὶ πρὸς οὗς καί οὗ ἓνεκα καὶ ὡς δεῖ, μέσον τε καὶ ἂριστον, ὃπερ ἐστί τῆς ἀρετῆς. Ὁμοίως δὲ καὶ περὶ τὰς πράξεις ἒστιν ὑπερβολή καὶ ἒλλειψις καὶ τὸ μέσον. Ἡ δ’ ἀρετὴ περὶ πάθη καὶ πράξεις ἐστίν, ἐν οἷς ἡ μὲν ὑπερβολή ἁμαρτάνεται καὶ ψέγεται καὶ ἡ ἒλλειψις, τὸ δὲ μέσον ἐπαινεῖται καὶ κατορθοῦται^. ταῦτα δ’ ἂμφω τῆς ἀρετῆς. Μεσότης τις ἂρα ἐστίν ἡ ἀρετή, στοχαστική γε οὖσα τοῦ μέσου.

ΚΕΙΜΕΝΟ Β

Ἒτι τὸ μὲν ἁμαρτάνειν πολλαχῶς ἒστιν (τὸ γὰρ κακόν τοῦ ἀπείρου, ὡς οἱ Πυθαγόρειοι εἲκαζον, τὸ δ’ ἀγαθόν τοῦ πεπερασμένου), τὸ δὲ κατορθοῦν μοναχῶς (διό καὶ τὸ μὲν ῥάδιον τὸ δὲ χαλεπόν, ῥάδιον μὲν τὸ ἀποτυχεῖν τοῦ σκοποῦ, χαλεπόν δὲ τὸ ἐπιτυχεῖν)^. καὶ διὰ ταῦτ’ οὖν τῆς μὲν κακίας ἡ ὑπερβολή καὶ ἡ ἒλλειψις, τῆς δ’ ἀρετῆς ἡ μεσότης ^.

ἐσθλοὶ μὲν γὰρ ἁπλῶς, παντοδαπῶς δὲ κακοί.

Ἒστιν ἂρα ἡ ἀρετὴ ἓξις προαιρετική, ἐν μεσότητι οὖσα τῇ πρὸς ἡμᾶς, ὡρισμένη λόγῳ καὶ ᾧ ἂν ὁ φρόνιμος ὁρίσειεν. Μεσότης δὲ δύο κακιῶν, τῆς μὲν καθ’ ὑπερβολήν τῆς δὲ κατ’ ἒλλειψιν^. καὶ ἒτι τῷ τὰς μὲν ἐλλείπειν τὰς δ’ ὑπερβάλλειν τοῦ δέοντος ἒν τε τοῖς πάθεσι καὶ ἐν ταῖς πράξεσι, τὴν δ’ ἀρετὴν τὸ μέσον καὶ εὑρίσκειν καὶ αἱρεῖσθαι.

ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

1) Να μεταφράσετε το πρώτο απόσπασμα που σας δίνεται στη νέα ελληνική.

Μονάδες 10

2) Ποια στοιχεία του 1^ου κειμένου δίνουν την κοινωνική διάσταση της αρετής;

Μονάδες 9

3) Ποιο είναι το προσεχές γένος της αρετής και ποια η ειδοποιός της διαφορά όπως περιλαμβάνεται στον ορισμό της; (κείμενο Β)

Μονάδες 15

4) Για ποιο λόγο ο Αριστοτέλης αναφέρει στον ορισμό του για την αρετή τις λέξεις “ὡρισμένη λόγῳ”;

Μονάδες 6

5) Ποια γνώμη διατύπωσε ο Αριστοτέλης για την Αθήνα και τους Αθηναίους;

Μονάδες 10

6) α) Να εντοπίσετε στο 1^ο κείμενο τα αντώνυμα των τύπων : λυπηθῆναι, ἧττον, ἒλλειψις, ἁμαρτάνεται, ἐπαινεῖται.

Μονάδες 5

β) Να εντοπίσετε λέξεις του 2^ου κειμένου που έχουν ετυμολογική συγγένεια με τις παρακάτω (μια λέξη για κάθε μία που σας δίνεται): αρμός, συμπέρασμα, βαλβίδα, σχέδιο, λιπόσαρκος

Μονάδες 5