ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΕΚΘΕΣΗ - ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ 2015

Δεύτερα 18 Μαΐου 2015

Νεοελληνική Γλώσσα  - Ενδεικτικές Απαντήσεις

Α.1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ

Στο κείμενο αυτό ο συγγραφέας παρουσιάζει την σημασία των αρχαίων ελληνικών μνημείων και την ανάγκη ανάδειξής τους. Αρχικά συνδέει την ύπαρξη των μνημείων με τη δημοκρατία και την συμμετοχή των πολιτών στα κοινά. Ακόμα, χαρακτηρίζει τους θεατρικούς χώρους βασικό ψυχαγωγικό και πολιτισμικό προϊόν, καθώς εκεί ξεκίνησε και άνθισε το θέατρο ως μορφή τέχνης. Έκτος των άλλων, το αρχαίο θέατρο αποτελεί ευκαιρία επικοινωνίας του παρόντος με το παρελθόν. Οι φθορές, όμως, που έχουν επέλθει με το χρόνο αποτελούν τροχοπέδη για την χρήση των χώρων αυτών για τον λόγο για τον οποίο αρχικά δημιουργήθηκαν. Ο συγγραφέας ωστόσο πιστεύει στην ανάγκη αξιοποίησης, προστασίας και χαρτογράφησης τους, ώστε να κατανοηθεί καλύτερα την σύνδεση με το παρελθόν. Για αυτό τον λόγο, αφού καταγραφούν όλα τα μνημεία, απαιτείται κοινή προσπάθεια από πνευματικούς ανθρώπους, επιστήμονες και πολιτικούς ώστε να αξιοποιηθούν δημιουργικά όλοι αυτοί οι χώροι. Τέλος, από την μεριά του κάθε πολίτης μέσα από τις καλλιτεχνικές  εκδηλώσεις και την ενεργοποίηση του  μπορεί να οδηγήσει στην ουσιαστική προάσπιση  των χώρων αυτών.

Β1.  

ΣΩΣΤΟ – ΛΑΘΟΣ-ΛΑΘΟΣ-ΛΑΘΟΣ-ΣΩΣΤΟ  

Β2. α)

Ο συγγραφέας χρησιμοποιεί συνδυασμό μεθόδων για την ανάπτυξη της έβδομης παραγράφου. 

o   Αίτιο - Αποτέλεσμα, αφού γίνεται αναφορά στο αποτέλεσμα που θα προκύψει από την καταγραφή όλων των μνημείων.  

o   Διαίρεση àδιαιρετέα έννοια: μνημεία & Μέλη της διαίρεσης: «πολύ γνωστά», «λιγότερο γνωστά», «εντοπισμένα αλλά μη ερευνημένα» και «εκείνα τα οποία γνωρίζουμε ακόμη την ύπαρξη μόνο από αρχαίες μαρτυρίες»

o   Παραδείγματα à «…δηλαδή την Ιστορία τους. Τα χαρακτηριστικά τους … ή απλής ανάδειξής τους».

β)

Πρώτα απ’ όλα: Αρχικά,  πρωτίστως, πρωτευόντως

 παράλληλα: ταυτόχρονα, συνάμα, συγχρόνως

εξάλλου: άλλωστε, μάλιστα 

Β3. α) Εκτυλίσσεται: διαδραματίζεται, διεξάγεται

Κατάλοιπα: απομεινάρια, υπολείμματα

Επιδίωξη: στόχος, σκοπός

Προσέγγισης:  σύγκλισης, εγγύτητας, πλησιάσματος, επαφής

Ολοκληρωμένη: συγκροτημένη, πλήρη, άρτια

β)  Αναπτυσσόταν: συμπτυσσόταν, συρρικνωνόταν

Δράση: αδράνεια, ακινησία, στασιμότητα,

Ερευνημένων: ανεξερεύνητων 

Γνωρίζουμε: αγνοούμε

Ανάδειξης: υπονόμευσης, υποβάθμισης, υποβιβασμού

Β4. α) Η διπλή παύλα χρησιμοποιείται για να απομονωθεί  μια φράση με την οποία ο συγγραφέας επεξηγεί και συμπληρώνει όσα αναφέρθηκαν προηγουμένως. Εδώ, διασαφηνίζει την έννοια «μνημεία». Έτσι, αποφεύγονται πιθανή σύγχυση και ασάφεια στο  νόημα.

β) Ο συγγραφέας επέλεξε το γ’ ενικό – γ’ πληθυντικό πρόσωπο. Έτσι, προσδίδει στο κείμενό του αντικειμενικότητα και εγκυρότητα, καθιστώντας το ύφος του επίσημο και σοβαρό. (Βλ. Κυριακίδου Ελένη, Έκφραση-Έκθεση, Γ’ Λυκείου, Εκδόσεις Smartlearn, σελ. 41, το κεφάλαιο  «Σημαντική είναι η σωστή χρήση ρηματικών προσώπων»)

Γ1. Για το θέμα της έκθεσης, ο μαθητής μπορούσε να αντλήσει υλικό ακόμα και από το κομμάτι της Τέχνης, όπως αυτό παρουσιάζεται στο βιβλίο Κυριακίδου Ελένη, Έκφραση-Έκθεση, Γ’ Λυκείου, Εκδόσεις Smartlearn, σελ.125-161. Συγκεκριμένα στις σελίδες 126-127 για το Α’ Ζητούμενο και σελ. 149-150 για το Β’ Ζητούμενο). Φυσικά, υλικό μπορούσαν να αντλήσουν και από το αντίστοιχο κεφάλαιο της Παράδοσης, σελ.122-124 ή ακόμα και από την χθεσινή ανάρτηση στο blog «ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΟ ΘΕΜΑ ΕΚΘΕΣΗΣ – ΜΝΗΜΕΙΑ-ΜΟΥΣΕΙΑ», το οποίο αφορούσε ακριβώς τα σημερινά θέματα.

Ενδεικτικά:

ΠΡΟΛΟΓΟΣ

Κυρίες και Κύριοι,

Με αφορμή τις πρόσφατες ανακαλύψεις στον χώρο της Αμφίπολης θα ήθελα εκφράζοντας τις απόψεις μας για το φλέγον ζήτημα της πολιτιστικής μας παράδοσης, να συμμεριστώ την αγωνία σας και το ενδιαφέρον σας για αυτό. Πρόθεση μας είναι να συμβάλλουμε στην ανάπτυξη γόνιμου προβληματισμού όχι μόνο για να κατανοήσουμε σε όλη την έκταση το θέμα που μας απασχολεί, αλλά και για να καταλήξουμε σε χρήσιμα συμπεράσματα τα οποία θα αφορούν  τους λόγους για τους οποίους πρέπει το ευρύ κοινό να πλησιάσει και να γνωρίσει τους χώρους και τα μνημεία της χώρας μας.

Α΄ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ (λόγοι για τους οποίους πρέπει το ευρύ κοινό να πλησιάσει και να γνωρίσει τους χώρους και τα μνημεία της πολιτισμικής μας κληρονομιάς)

          1.     Ενώνουν το παρελθόν με το παρόν και το μέλλον φανερώνοντας την αδιάσπαστη συνέχεια ενός έθνους.

          2.     Είναι θεματοφύλακες αξιών και προτύπων . Μυούν στις αξίες του μέτρου και του ανθρωπισμού.

          3.     Οδηγούν στην καλύτερη γνώση του παρελθόντος .

          4.     Ενισχύουν τη αγάπη για την πατρίδα, την εθνική συνείδηση

          5.     Διευρύνουν τους ορίζοντες και  αποτελούν αφορμή για έρευνα και μάθηση.

          6.     Κοιτίδες πολιτισμού και παιδείας .

          7.     Είναι μέρη ομορφιάς, αισθητικής απόλαυσης, αλλά και κίνητρα για καλλιτεχνική δημιουργία.

          8.     Αποτελούν παγκόσμια κληρονομιά και ωθούν αφενός στη επίγνωση της διαφορετικότητας των λαών αφετέρου στην κατανόηση της κοινής μοίρας τους .

           9.     Προσελκύουν τουρίστες από όλο τον κόσμο, γεγονός που οδηγεί  στην οικονομική ανάπτυξη της  χώρας .

ΜΕΤΑΒΑΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΡΑΦΟΣ (2-4 σειρές περίπου – εμφανή μετάβαση στο β’ ζητούμενο)

Β΄ ΖΗΤΟΥΜΕΝΟ (τις δραστηριότητες με τις οποίες οι πολίτες και ειδικότερα οι νέοι θα εξοικειωθούν με αυτά).

          1.    Άτομο: Ανάπτυξη πνευματικότητας και αντίσταση στον τεχνοκρατισμό και τον υλισμό.

          2.    Οικογένεια : Επισκέψεις σε χώρους μνημείων με πρότερη διδασκαλία και ενδελεχή ξενάγηση ,

           3.    Σχολείο : Διδασκαλία συναφών μαθημάτων , δημιουργικές εργασίες , προγράμματα ανταλλαγών στο πλαίσιο της ευρωπαϊκής ένωσης, αναβάθμιση του ρόλου των εκπαιδευτικών εκδρομών

           4.    Πνευματικοί ηγέτες - Πολιτεία: Ανάληψη των ευθυνών τους και συντονισμένη δράση -    Χρηματοδότηση καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων από την πολιτεία και από ιδιωτικούς φορείς

           5.    Μέσα πληροφόρησης : Εκστρατεία ενημέρωσης για τα μνημεία και την σημασία τους.

ΕΠΙΛΟΓΟΣ (ευχή για ανάληψη ευθυνών και δημιουργική αξιοποίηση των χώρων αυτών)

και

ΑΠΟΦΩΝΗΣΗ

Κυρίες και κύριοι, το θέμα της σπουδαιότητας της πολιτιστικής μας κληρονομιάς δεν εξαντλείται, ασφαλώς στα όρια μιας ομιλίας, παρά την πρόθεση και τη φιλοδοξία  που μπορεί να έχει ένας ομιλητής. Για αυτό ζητώ την επιείκεια σας στις κρίσεις σας και ευχαριστώ για την κατανόηση και το ενδιαφέρον με το οποίο με ακούσατε. (Βλ. Κυριακίδου Ελένη, Έκφραση-Έκθεση, Γ’ Λυκείου, Εκδόσεις Smartlearn, σελ. 42, το κεφάλαιο  «Επικοινωνιακό πλαίσιο»)

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ: Κυριακίδου Ελένη – Φιλόλογος Α.Π.Θ. (Μεταπτυχιακές Σπουδές Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία & Πολιτισμός Α.Π.Θ.)