Επικοινωνιακό πλαίσιο

ΣΕΛ. 39 - ΕΚΔΟΣΕΙΣ SMARTLEARN

Κατά τη διαδικασία γραφής της έκθεσης ο μαθητής επιβάλλεται να προσέξει ιδιαίτερα το επικοινωνιακό πλαίσιο που θα του ζητηθεί να ακολουθήσει. 

Επικοινωνιακό πλαίσιο:

Εξωτερικά στοιχεία κειμένου όπως: τίτλος, προσφώνηση ή χαιρετισμός, τόπος και ημερομηνία. 
Εσωτερικά στοιχεία κειμένου όπως : ύφος, γλώσσα, γραμματικό πρόσωπο, τεχνικές πειθούς. 

Είδη κειμένου που είναι πιθανό να ζητηθούν στις εξετάσεις:

- Αποδεικτικό δοκίμιο (μειωμένες πιθανότητες να ζητηθεί από το μαθητή στις πανελλήνιες εξετάσεις να αναπτύξει στοχαστικό δοκίμιο εξαιτίας των χαρακτηριστικών του.)

- Άρθρο - Ομιλία / εισήγηση - Επιστολή - Επιφυλλίδα (το δοκίμιο και το άρθρο συγκεντρώνουν τις περισσότερες πιθανότητες.)

1. Αποδεικτικό δοκίμιο.

Τίτλος, σοβαρό ύφος, επιμελημένη έκφραση, τεκμηρίωση θέσεων. Ενδεδειγμένος τρόπος πειθούς η επίκληση στη λογική, μέσα: επιχειρήματα-τεκμήρια, αναφορική λειτουργία της γλώσσας.

2. Άρθρο.

Τίτλος. Σκοπός η πειθώ και η πληροφόρηση. Ο μαθητής μπορεί να σταθεί στην επικαιρότητα. Κατάλληλος τρόπος πειθούς η επίκληση στη λογική, μέσα: επιχειρήματα - τεκμήρια, ύφος σοβαρό, αναφορική λειτουργία της γλώσσας. Στον πρόλογο εκτίθεται το θέμα ή η προβληματική του ενώ στο κυρίως μέρος παρατίθεται επαρκές αποδεικτικό υλικό για να διασαφηνιστεί η κυρίαρχη ιδέα και να τεκμηριωθεί η θέση που διατυπώθηκε στην εισαγωγική παράγραφο.

3. Ομιλία- εισήγηση.

Προσφώνηση ακροατηρίου. Στον πρόλογο ο μαθητής θέτει την αφορμή, το θέμα και το σκοπό της ομιλίας ενώ στη συνέχεια αναπτύσσει την κύρια ιδέα. Το ύφος άλλοτε σοβαρό και επίσημο, άλλοτε λιτό, ανάλογα με το θέμα και το επίπεδο του ακροατηρίου στο οποίο απευθύνεται. Απαιτείται λογική διάρθρωση ιδεών, κυριολεκτική γλώσσα ενώ κατάλληλα γραμματικά πρόσωπα εκτός του γ΄ προσώπου είναι το α΄ ενικό, το α΄ και β΄ πληθυντικό. Το κείμενο κλείνει με χαιρετισμό ή ευχαριστία.       ( Οι προσφωνήσεις όταν αλλάζει η ενότητα ή πριν τον επίλογο, είναι απαραίτητο στοιχείο)

4. Επιστολή.

Εάν ζητηθεί από το μαθητή να γράψει επιστολή, επάνω δεξιά πρέπει να θέσει τον τόπο και το χρόνο. Στην επόμενη γραμμή και αριστερά αναφέρει τον παραλήπτη κα από κάτω μια εναρκτήρια κλητική προσφώνηση. Ο πρόλογος της επιστολής είναι χρήσιμο να έχει τριμερή διάταξη:

α. την αφόρμηση - το θέμα

β. την ιδιότητα του επιστολογράφου 

γ. τη θέση του αποστολέα επίσης είναι απαραίτητο να είναι σύντομος και σαφής.

Το κυρίως μέρος περιλαμβάνει την επιχειρηματολογία (εμπεριστατωμένη έκθεση θέσεων που αφορούν το επίμαχο θέμα.)

Ο επίλογος (σύντομος και περιεκτικός) κλείνει την επιστολή με μια θετική προοπτική. Ακολουθεί η στερεότητα αποφώνηση (Με τιμή, Με ειλικρινή σεβασμό, Με εκτίμηση)

Το γραμματικό πρόσωπο είναι συνήθως το β΄ πρόσωπο.

Το ύφος του επιστολικού κειμένου συναρτάται με την επικοινωνιακή περίσταση (οικείο, σοβαρό, επίσημο, καταγγελτικό)

Προσοχή : δεν υπογράφουμε ποτέ, υπάρχει κίνδυνος μηδενισμού του γραπτού.

5. Επιφυλλίδα.

Απαιτείται τίτλος. Η τυπική διάρθρωση της επιφυλλίδας δε διαφοροποιείται ουσιωδώς από το δοκίμιο.

 Στον πρόλογο εκτίθεται το θέμα ενώ στο κυρίως μέρος παρατίθεται επαρκές αποδεικτικό υλικό.