Υποκείμενο

Το  υποκείμενο του ρήματος μπαίνει πάντοτε σε ονομαστική

  

Π.χ: ῾Η ἀρετὴ ὑπὸ πάντων ἀνθρώπων ζηλοῦται.   Ὁ Κῦρος ἐστράτευσεν εἰς Πισίδας.

Το υποκείμενο της μετοχής συμφωνεί μαζί της στο γένος, αριθμό, πτώση.

            Π.χ: Τοῦ Κύρου λέγοντος προσῆλθον δύο νεανίσκοι.

          Σημείωση:

Κάθε μετοχή σε ονομαστική έχει το ίδιο υποκείμενο με το ρήμα της πρότασης στην οποία ανήκει.

                 Π.χ: Θηραμένης ἀναστὰς ἔλεξε τοιάδε.   

                        Οἱ Μῆδοι στρατεύσαντες εἰς Αθήνας ἀπέβησαν εἰς Μαραθῶνα.

Η έναρθρη επιθετική μετοχή έχει υποκείμενο το άρθρο της.

                 Π.χ: Διοικῆς τάς νίκας τάς συμβανούσας.

Το υποκείμενο του απαρεμφάτου μπαίνει σε:

Ονομαστική, όταν έχουμε ταυτοπροσωπία (όταν το υποκείμενο του απαρεμφάτου ταυτίζεται με αυτό του ρήματος).

                        Π.χ: ῾Ο Ξενοφῶν οὐκ ἐδύνατο καθεύδειν.  Οἱ Ἓλληνες φασίν εἶναι σοφοί.

Αιτιατική, όταν έχουμε ετεροπροσωπία (όταν το υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι διαφορετικό από αυτό του ρήματος)

                        Π.χ: ᾿Αριαῖος ἔλεγε πολλοὺς εἶναι Πέρσας ἑαυτοῦ βελτίους. 

                                 Οἱ Ἓλληνες φασί τούς Αἰγυπτίους εἶναι σοφούς.

Το υποκείμενο στα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις είναι απαρέμφατο ή δευτερεύουσα (ονομαστική) πρόταση.

          Απρόσωπα ρήματα: δεῖ, χρή, προσήκει (αρμόζει), δοκεῖ... (βλ. παρακάτω)

            Απρόσωπες εκφράσεις:λόγος, ανάγκη, αγαθόν, πρέπον, καλόν, καιρός +  ἐστί... (βλ. παρακάτω)

            Π.χ. Χαλεπὸν ἐστι πατρὶ καὶ μητρὶ στερηθῆναι  

                     Ὣρα ἐστίν ἡμῖν ἀπιέναι      (Ἡμῖν: Δοτική προσωπική)

            Σημείωση:

            Στα απρόσωπα ρήματα και τις απρόσωπες εκφράσεις, υπάρχει ή εννοείται μια δοτική προσωπική,             από την οποία βγαίνει το υποκείμενο του απαρεμφάτου σε αιτιατική.

Όταν το υποκείμενο είναι ουδέτερο πληθυντικού, τότε στους αττικούς συγγραφείς κανονικά το ρήμα μπαίνει σε γ΄ ενικό (αττική σύνταξη).

            Π.χ: ῞Οτε τὰ ζῶα φωνὴν εἶχε, τὰ πρόβατα ἔλεγε τῷ δεσπότῃ. 

                     Τά πράγματα μεταπίπτει ἐς ὀλιγαρχίαν.

Η ονομαστική του κειμένου της πρότασης είναι υποκείμενο του ρήματος  ή προσδιορισμός του υποκειμένου (π.χ. Κατηγορούμενο)

Όταν πρόκειται να δηλωθεί κάποιο ποσό κατά προσέγγιση, το υποκείμενο εκφέρεται με εμπρόθετο προσδιορισμό (είς, ἀμφί, περί+αιτιατική)

Π.χ: Ἀπέθανον ἀμφί τούς δισχιλίους.

8.     Πρόληψη: Απαντά σε περιπτώσεις μόνο δευτερευουσών προτάσεων και συγκεκριμένα σε ειδικές, πλάγιες ερωτηματικές και ενδοιαστικές. Το παραλειπόμενο υποκείμενο του ρήματος της δευτερεύουσας βρίσκεται στην πρόταση εξάρτησης συνήθως ως αντικείμενο του ρήματος της  (αντικείμενο κατά πρόληψη)  π.χ. Οίδα τόν άνθρωπον ώς θνητός έστι.