ΞΕΝΟΦΩΝ, ΚΕΙΜΕΝΟ & ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ (ΜΕ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ)

Ἄνδρες φίλοι, ἐγὼ προσειλόμην μὲν ὑμᾶς, οὐ νῦν πρῶτον δοκιμάσας, ἀλλ’ ἐκ παίδων ὁρῶν ὑμᾶς, ἃ μὲν καλὰ ἡ πόλις νομίζει, προθύμως ταῦτα ἐκπονοῦντας, ἃ δὲ αἰσχρὰ ἡγεῖται, παντελῶς τούτων ἀπεχομένους. Ὧν δ’ ἕνεκα αὐτός τε οὐκ ἄκων εἰς τόδε τὸ τέλος κατέστην καὶ ὑμᾶς παρεκάλεσα δηλῶσαι ὑμῖν βούλομαι. Ἐγώ γὰρ κατενόησα ὅτι οἱ πρόγονοι χείρονες μὲν ἡμῶν οὐδὲν ἐγένοντο. Ἀσκοῦντες γοῦν κἀκεῖνοι διετέλεσαν ἅπερ ἔργα ἀρετῆς νομίζεται. Ὅ,τι μέντοι προσεκτήσαντο τοιοῦτοι ὄντες ἢ τῷ τῶν Περσῶν κοινῷ ἀγαθὸν ἢ αὐτοῖς, τοῦτ’ οὐκέτι δύναμαι ἰδεῖν.

Ξενοφώντας, Κύρου Παιδεία  1, 5, 6 – 7

Ερωτήσεις:

1. Να γραφεί η μετάφραση του παραπάνω κειμένου.

2. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου:

 α. προσειλόμην: γ’ πληθυντικό οριστικής ενεστώτα.

 β. ὁρῶν: β’ ενικό προστακτικής αορίστου β’.

 γ. ἀπεχομένους: β’ ενικό ευκτικής αορίστου β’.

 δ. κατέστην: α’ ενικό παρατατικού ίδιας φωνής.

 ε. προσεκτήσατο: γ΄ ενικό οριστικής παρακειμένου.

3. Να γράψετε τους ζητούμενους τύπους για καθεμιά από τις παρα‐

κάτω λέξεις του κειμένου:

 α. παίδων: κλητική ενικού.

 β. τέλος: ονομαστική πληθυντικού.

 γ. πρόγονοι: δοτική ενικού.

 δ. ἅπερ: αιτιατική ενικού στο θηλυκό γένος.

 ε. τοιοῦτοι: ονομαστική πληθυντικού στο θηλυκό γένος.

4. Να προσδιορίσετε τη συντακτική θέση των παρακάτω λέξεων του κειμένου. Να αναφέρετε και τον όρο που προσδιορίζουν: ἀπεχομένους, ὧν ἕνεκα, ἡμῶν, ἅπερ, ἀρετῆς, αὐτοῖς.

5. «Ἐγὼ γὰρ κατενόησα ὅτι οἱ πρόγονοι χείρονες, μὲν ἡμῶν οὐδὲν ἐγένοντο». Να μεταφερθεί σε πλάγιο λόγο με εξάρτηση το «Κῦρος εἶπεν … ».

 Απαντήσεις:

1.    Σας ξεχώρισα, φίλοι μου, γιατί δε σας δοκίμασα μονάχα σήμερα, αλλά γιατί σας έβλεπα από μικρά παιδιά να εκτελείτε με προθυμία όσα το κράτος θεωρούσε καλά, και να αποφεύγετε εντελώς αυτά που θεωρούσε άσχημα. Τώρα όμως θέλω να σας εκθέσω το λόγο για τον οποίο και ο ίδιος δέχτηκα με προθυμία αυτό το αξίωμα και εσάς κάλεσα εδώ. Εγώ δηλαδή κατάλαβα πως καθόλου κατώτεροι από μας δεν υπήρξαν οι πρόγονοί μας· γιατί και κείνοι βέβαια κατόρθωσαν πάντοτε, όσα θεωρούνται έργα ανδρείας· αν και υπήρξαν όμως τέτοιοι, ωστόσο δεν μπορώ ακόμη νά διαπιστώσω τι καλό πρόσφεραν στο κράτος των Περσών ή στον εαυτό τους

2. α) προσαιροῦνται, β) ἰδὲ, γ) ἀπόσχοιο, δ) καθιστάμην, ε) προσκέκτηται.

3. α) παῖ, β) τέλη, γ) προγόνῳ, δ) ἥνπερ, ε) τοιαῦταις.

4. ἀπεχομένους: μετοχή κατηγορηματική από τη μετοχή ὁρῶν που

παράγεται από ρήμα αισθήσεως σημαντικό συνδετικό, συνημμένη

στο αντικείμενο της μετοχής ὁρῶν στο εννοούμενο ὑμᾶς

ὧν ἕνεκα: εμπρόθετος προσδιορισμός του αναγκαστικού αιτίου στο κατέστην

ἡμῶν: γενική συγκριτική από τον συγκριτικό χείρονες ως β΄ όρος σύγκρισης, α’ όρος σύγκρισης οἱ πρόγονοι

ἅπερ: υποκείμενο του νομίζεται, αττική σύνταξη, εισάγει δευτερεύουσα αναφορική, ονοματική πρόταση σε θέση αντικειμένου στο ρήμα διετέλεσαν

ἀρετῆς: γενική κατηγορηματική της ιδιότητας στο ἔργα από το συνδετικό ρήμα εἰμί.

αὐτοῖς: δοτική προσωπική χαριστική

5. Κῦρος εἶπεν … κατανοῆσαι γὰρ ὅτι οἱ πρόγονοι, χείρονες μὲν ἑαυτῶν οὐδὲν γένοιντο.

Κῦρος εἶπεν … ὅτι κατανοήσαι γὰρ ὅτι οἱ πρόγονοι, χείρονες μὲν ἑαυτῶν οὐδὲν γένοιντο.